Risico's | Jaarverslag 2021

3

Toprisico's financieel

2

Toprisico's niet-financieel

Sterke toename bijstandsuitkeringen (BUIG) en het tekort BUIG als gevolg van nu nog niet voorziene Corona-effecten
Organisatie onderdeel	Afdeling loket sociaal	BPM: Programma 6
Portefeuillehouder	N.T. Stukker
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Grotere economische neergang vanwege langere of uitgebreidere Corona maatregelen en de negatieve effecten die de maatregelen hebben op de werkgelegenheid door hogere instroom of een lagere uitstroom. Hogere instroom: Het risico bestaat dat ondernemers die gebruik hebben gemaakt van de Landelijke steunmaatregelen (o.a. NOW en TOZO-regeling) niet meer hun bedrijf kunnen voortzetten waardoor een extra beroep op de bijstand wordt gedaan. Hogere instroom: Indien de beperkende maatregelen voortduren of weer worden aangescherpt bemoeilijken deze het behouden of het vinden van een baan waardoor de instroom toeneemt. Lagere uitstroom: Minder mensen stromen uit omdat er minder/geen (geschikt) werk is. Lagere uitstroom: Werkgevers hebben in een ruime arbeidsmarkt keuze bij het aannemen van werknemers. Zij zullen eerder geneigd zijn om direct inzetbare en overgekwalificeerde mensen in dienst te nemen dan mensen vanuit de bijstand.	Er zullen veel meer uitkeringen (BUIG) worden verstrekt dan eerder geraamd. De economische neergang gaat naar verwachting gepaard met een scherpe toename van de werkloosheid en het beroep op de bijstand.	Lucrato heeft haar dienstverlening aan werkzoekenden vanuit de Participatiewet aangepast waarbij langs twee sporen wordt gewerkt. Het ene spoor richt zich op inwoners die recent hun werk zijn kwijtgeraakt, weinig of geen WW-rechten hebben en een relatief korte afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Deze mensen worden zoveel mogelijk op vacatures geplaatst in kansrijke sectoren. Het tweede spoor richt zich op de ontwikkeling van mensen die al langer in de uitkering zitten en die een wat langere afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Voor deze mensen is het nodig om ondersteuning te bieden om ze arbeidsfit te maken. Lucrato zet daarbij de eigen kennis en infrastructuur in. Samen met partners in de stad gaan we via het Programma Apeldoorn Werkt Mee inwoners naar participatie of werk begeleiden. De verwachte toename van het aantal bijstandsgerechtigden betekent dat meer trajecten gericht op participatie, scholing en werkfit houden ingezet worden. Het doel is anticyclisch te investeren, zodat zoveel mogelijk inwoners weer naar het werk kunnen als de economie aantrekt. We gebruiken, zowel ambtelijk als bestuurlijk, onze lobby kanalen (VNG, G40, Divosa) om meer Rijksmiddelen te ontvangen. Binnen het regionaal werkbedrijf FactorWerk is vanwege de Corona-crisis een herprioritering van de Doe-agenda Perspectief op Werk aangebracht, waarbij vooral extra aandacht is gelegd op scholing en op van-werk-naar-werk- trajecten. Daarnaast maken de partners binnen FactorWerk afspraken over de wijze waarop de crisismiddelen Corona worden ingezet die de arbeidsmarktregio van het ministerie SZW ontvangt. Met deze middelen worden Apeldoornse inwoners en bedrijven o.a. via Lucrato begeleid in “Van werk naar werk trajecten” of via een opleiding naar werk begeleid. In het kader van de regiodeal met de Provincie Gelderland is geld ontvangen voor scholingsvouchers. Daarnaast hebben de gezamenlijke Gelderse arbeidsmarktregio’s van de provincie Gelderland extra financiering van de provincie gekregen voor trajecten waarin scholing centraal staat.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 100.000

Kans (0 - 100%)	50
maal uitkomen met de ter beschikking gestelde landelijke middelen tbv BUIG-uitgaven, waarbij het recht op uitkering voor klanten niet in het geding komt
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Nadeelcompensatie
Organisatie onderdeel	Afdeling juridische zaken	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	voorkomen dat de gemeente schadevergoedingen moet betalen door rechtmatig of onrechtmatig handelen (excl. Planschade)
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Het rechtmatig of onrechtmatig handelen van de gemeente.	Procedures (Uit te betalen) schadeclaims Kosten expertise/advocaat	Het -zoveel mogelijk- handelen overeenkomstig wet- en regelgeving Vooraf inschatting maken door de eenheden van de risico’s bij het (rechtmatig) handelen Bijscholing/bewustwording medewerkers
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 100.000

Kans (0 - 100%)	5

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Planschade
Organisatie onderdeel	Afdeling juridische zaken	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	Voorkomen dat de gemeente planschadevergoedingen moet betalen
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Vaststelling integrale bestemmingsplannen Vaststelling (partiële) herzieningen t.b.v. particulieren/ projectontwikkelaars Toestaan afwijkingen bij bouw-/gebruiksinitiatieven	Verzoeken tegemoetkoming planschade Het moeten uitbetalen van tegemoetkomingen planschade Advieskosten onafhankelijke schadebeoordelingscommissie Procedures	Als onderdeel van het werkproces aan de ‘voorzijde’ risicoanalyses planschade (laten) uitvoeren om risico’s in beeld te krijgen en deze: 1. te kunnen beperken door aanpassing bestemmingsplannen 2. af te laten dekken door anterieure overeenkomsten (verhaalsovereenkomsten). 3. Proactief informeren betrokken eenheden en inzetten op vastlegging beoordeling planschaderisico’s in werkprocessen. 4. Handhaven
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 100.000

Kans (0 - 100%)	20
Toelichting vervallen: Toelichting wijziging: Toelichting nieuw:
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Rampenbestrijding
Organisatie onderdeel	Afdeling concern zaken	BPM: Programma 2
Portefeuillehouder	Ton Heerts
Doelstelling	Voldoende voorbereid zijn op een ramp of een crisis, door het organiseren van bevolkingszorg. Dit betekent: Voorlichting, Opvang en verzorging en het verzorgen van nazorg voor de bevolking. Slachtoffers en schadegevallen worden geregistreerd.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Geen mensen en middelen beschikbaar om bevolkingzorg voor te bereiden Onvoldoende opgeleid, getrained en geoeffend van het personeel die de bevolkingszorg moet voorbereiden en uitoefenen	De bevolking wordt niet tijdig geinformeerd en voorgelicht De bevolking wordt niet verzorgd en opgevangen Er vind geen nazorg plaats van de bevolking Schade gevallen en slachtoffers worden niet of onvoldoende geregistreerd	Regelmatig per jaar oefenen. Het regelen van een piketregeling Audit houden op het hoofdproces en deel processen 1,5 fte inzetten op rampenbestrijding Verzekeringen afsluiten voor de risico’s.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 50.000

Kans (0 - 100%)	5

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Financiering en rente risico's
Organisatie onderdeel	Afdeling financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Voorzien in voldoende liquide middelen om aan onze betalingsverplichtingen te voldoen • tegen zo laag mogelijke kosten • daarbij eventueel gebruikmakend van rente-instrumenten zonder dat deze risicovol worden
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
ad2 Een afwijking in het verwachte liquiditeitsverloop, en daardoor extra en of eerdere financieringsbehoefte. ad2 Looptijd van rentevastperiode van leningen is te kort of te lang. ad1 De Europees Centrale bank verhoogt de rentes sneller en/of meer dan vooraf ingeschat. ad1 Kapitaalmarktrentes stijgen sneller dan waarmee in de begroting is rekening gehouden.	Financieel nadeel	(Continu) opleiden personeel Achtervang functie op peil houden bewaken marktontwikkelingen Netwerk opbouwen met andere gemeenten voor kennisuitwisseling Treasurycommissie als besluitvormend orgaan Werkprocessen en treasurystatuut actueel houden Het toepassen van de kaders wet FIDO Continu monitoren van liquiditeitsprognose
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000
Betreft risico van rentestijgiijng t.o.v. begroting met 0,5% over 50 miljoen kort en 50 mln lang.
Kans (0 - 100%)	25
Percentage is laag als gevolg van de genomen beheersmaatregelen.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Gemeentegaranties en verstrekte leningen
Organisatie onderdeel	Afdeling financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Het zoveel mogelijk voorkomen dat aanspraak wordt gemaakt op verleende gemeentegaranties
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Ondanks de risico-inschatting treden nadien ontwikkelingen op die toch leiden tot het maken van een hogere aanspraak op de gemeentegarantie dan voorzien bij de risico-analyse. De gemeentegarantie is risicovol, maar wordt toch aangegaan om bestuurlijke redenen	Financieel nadeel	Kritische beoordeling van en advisering over de aanvraag in financieel technische zin Maatwerk bij opleggen van voorwaarden tot garantieverlening Tussentijdse monitoring (jaarverslagen en meldingsplicht onverwachte ontwikkelingen) en het zonodig opleggen van bijsturingsmaatregelen (voor zover dat in de voorwaarden mogelijk is gemaakt) aan de instelling waarvoor gemeentegarantie is verleend. Het recht van 1e hypotheek en aanvullende voorwaarden/zekerheden
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 7.200.000
Er zijn garantstellingen tot ca. € 796 miljoen, waarvan € 382 miljoen als achtervang voor sociale woningbouw (WSW) en € 405,5 miljoen als achtervang voor de NHG op leningen van voor 1-1-2011. De overige ruim € 8 miljoen zijn directe garantstellingen die door de gemeente zijn afgegeven. Het financieel effect van € 8,2 miljoen heeft betrekking op die directe garantstellingen voor de indirecte garantstellingen gaan we uit van PM. Het WSW is afgelopen jaar eerder aangesproken om bij te dragen aan de oplossing van financiële problemen van enkele corporaties. Het eigen vermogen is enigzins onder druk komen te staan en de borger (achtervang door Rijk en Gemeenten voor elk 50%) kan sneller in beeld komen. Er wordt gewerkt aan een verbetering van de vermogenspositie (in brede zin) van het WSW in nauw overleg met BZK en VNG, daarbij is een mogelijke eerste stap om obligo te innen bij alle deelnemende corporaties. Wij schatten in dat hiermee afdoende maatregelen worden getroffen, zodat het risico voor ons op pm kan blijven staan.
Kans (0 - 100%)	15
Percentage is gebaseerd op een verwachting van een aanspraak van eens in de 7 jaar.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Informatieplicht
Organisatie onderdeel	Afdeling financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Het tijdig informeren van de Raad bij significante afwijkingen ten opzichte van de begroting.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Niet tijdig of niet informeren van de Raad bij afwijkingen, niet handelen conform nota informatieplicht	Politieke en ambtelijke consequenties	De huidige ondergrens van het actief melden van afwijkingen ad € 200.000 wordt tijdelijk uitgebreid. Tot de zomer van 2020 worden alle afwijkingen gemeld en zijn onderwerp van gesprek tijdens het wethoudersoverleg. Bij dit overleg zijn naast eenheidsmanager F&C ook strategisch adviseur F&C aanwezig. Evalueren of getroffen maatregel bijgedragen heeft aan betere beheersing van afwijkingen en het gevoel beter in control te zijn. Hierbij wordt voortgang van de doelstellingen uit het beheersplan betrokken. Tevens op basis van evaluatie besluiten om terug te kunnen schakelen naar ouder regime van ondergrens € 200.000
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000
Inschatting van de kosten van een Raadsonderzoek, wachtgeldlasten wethouder(s) etc.
Kans (0 - 100%)	20
Inschatting is dat een incident zich 1 keer in de 5 jaar voordoet.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Realisatie algemene uitkering gemeentefonds
Organisatie onderdeel	Afdeling financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	De realisatie van de algemene uitkering gemeentefonds stemt overeen met de raming van deze uitkering inclusief begrotingswijzigingen.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Het gemeentefonds wordt bepaald door de omvang van de netto gecorrigeerde rijks-uitgaven. Door besluiten van het Rijk kunnen aanmerkelijke verschillen ontstaan tussen de (primair) geraamde en de gerealiseerde algemene uitkering.	Substantiële invloed op de uitkomst van de jaarrekening Substantiële invloed op de omvang van de algemene reserve/algemene middelen Achteraf bezien op foutieve gronden bestuurlijke afwegingen gemaakt	Permanent op de hoogte zijn van ontwikkelingen op de rijksbegroting en het effect daarvan op het gemeentefonds; Bestuur en organisatie daarover actief en adequaat informeren;
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0
Tussentijdse beleidswijzigingen op rijksniveau, de samenhang met mutaties in de uitkering sociaal domein en de toenemende kans op onderuitputting op de rijksbegroting leiden er toe dat het risico aanwezig is dat de werkelijke uitkomsten van de algemene uitkering afwijken van de ramingen die op basis van de circulaires gemeentefonds zijn gemaakt. Een afwijking van 1% ten opzichte van de geraamde algemene uitkering is circa € 3.000.000.
Kans (0 - 100%)	20
Wij verwachten dat bij verbetering van de economische situatie de komende jaren minder noodzaak is tot tussentijdse besluitvorming op rijksniveau die van invloed is op het gemeentefonds. Bij blijvende verbetering van de conjunctuur slaat het risico van neerwaartse bijstelling van de algemene uitkering zelfs om naar een kans op opwaartse bijstelling. Door de getroffen beheersmaatregelen proberen wij zo goed mogelijk op wijzigingen in de algemene uitkering te anticiperen.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Interpreteren circulaire gemeentefonds
Organisatie onderdeel	Afdeling financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Het juist interpreteren van de circulaires algemene uitkering gemeentefonds en dat vertalen naar een correcte raming van deze uitkering in de Meerjarenprogrammabegroting.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Complexiteit. Tijdsdruk. Kwaliteit medewerkers (onvoldoende gekwalificeerde achtervang).	Onjuist beeld weergeven van de financiële positie van de gemeente. Leidt tot foutieve bestuurlijke keuzes.	Kennisniveau op peil houden Kwalitatief voldoende organiseren van de achtervang. Rekenmodel Pauw afzetten ten opzichte van het rekenmodel van het ministerie van BZK. Het onderhouden en organiseren van een netwerk met uitkeringsspecialisten.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 3.000.000
Een fout die een impact heeft van 1% betekent een verschil van € 3.000.000.
Kans (0 - 100%)	20
Zo leert ook de ervaring tot nu toe
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Ongeval door gladheid
Organisatie onderdeel	Afdeling beheer en onderhoud	BPM: Programma 3
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Het bestrijden van gladheid binnen de grens van de gemeente Apeldoorn.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Er is te laat of helemaal geen zout gestrooid.	Familiedrama Imagoschade Psychische schade bij medewerkers van de strooiploeg Schadeclaim	Beleidsplan gladheidbestrijding (inclusief risico inventarisatie) Overeenkomsten met strooiers Instructie medewerkers + schouw van apparatuur Op de koudste plekken in de gemeente zijn een aantal sensoren in de grond aangebracht om vroegtijdig mogelijke gladheid te signaleren. Online verbinding met meteo-consult. Meteo-consult heeft afspraken met meerdere gemeenten waardoor de gemeente Apeldoorn vroegtijdig op de hoogte kan worden gebracht van naderende gladheid. Aansprakelijkheidsverzekering
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 20.000

Kans (0 - 100%)	80
bestrijden van gladheid binnen de grens van de gemeente Apeldoorn. Financiële toelichting: Schade kan variëren van kapotte kleding en materiele schade tot blijvend letsel inclusief medische begeleiding. Als maatstaf hanteren wij het jaar 2012. In 2012 zijn ca 70 claims ingediend, die betrekking hebben op wegen en vooral een gevolg zijn van gladheid. Hiervan zijn er destijds ruim 20 toegekend voor een totaal schadebedrag/eigenrisico gemeente van € 27.000. Uit de winterperiode 2020/2021 zijn 4 klachten gemeld. Deze klachten zijn afgewezen. Uit de winterperiode 2021/2022 zijn tot dusver 2 klachten binnengekomen. Hiervan is 1 klacht afgewezen en is de andere klacht nog in behandeling. De bruto kosten van de schade kunnen veel hoger uitvallen dan de eerder genoemde € 27.000. Deze kosten zijn afgedekt door middel van een verzekering.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Onveiligheid medewerkers en derden
Organisatie onderdeel	Afdeling beheer en onderhoud	BPM: Programma 3
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Het waarborgen van de veiligheid van medewerkers en derden
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Onveilig materiaal en materieel -'onveilig werken langs de weg’ door bijvoorbeeld slechte afzettingen	Uitval van medewerker(s) Schade (-claim) of letsel Imagoschade Stilleggen van werkzaamheden door arbeidsinspectie Familiedrama	Maatregelen om de risico’s te minimaliseren zijn opgenomen in de RI&E (Risico Inventarisatie & Evaluatie) van het arbosysteem OHSAS Veiligheidskleding Jaarlijkse toolbox bijeenkomsten Startbijeenkomsten projecten Aanschaf van afzettingsmaterialen Specifieke cursus ‘veilig werken langs de weg’
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 25.000
Schade kan variëren van kapotte kleding tot blijvend letsel inclusief medische begeleiding.
Kans (0 - 100%)	40
De kans op een ongeval is kleiner geworden doordat er specifieke afzettingsmaterialen zijn aangeschaft in 2014. Met betrekking tot veiligheidskleding is er in 2015 een aanbesteding geweest. De kleding voor werken langs- en aan de weg, moet voldoen aan ‘veiligheidsklasse 3’. Veiligheidsklasse 3 is de hoogste norm waaraan veiligheidskleding moet voldoen. Indien de kleding aan vervanging toe is voldoet de vervangende kleding eveneens aan 'veiligheidsklasse 3'. In 2019 heeft een nieuwe aanbesteding van veiligheidskleding plaatsvinden. Uitrol van de nieuwe kleding is in 2020 van start gegaan. Zodra de kleding van medewerkers versleten is wordt deze vervangen. De uitrol van de nieuwe kleding liep door in 2021. Tevens worden er regelmatig afzettingsmaterialen vervangen.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Beheer en onderhoud wegen, bruggen etc.
Organisatie onderdeel	Afdeling beheer en onderhoud	BPM: Programma 3
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Het beheren en onderhouden van de kapitaalgoederen van de Gemeente Apeldoorn zijnde- : Wegen, bruggen, tunnels en viaducten.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
door een stevige winter ontstaat achterstallig onderhoud	afsluiten van wegen, bruggen tunnels of viaducten imagoschade materiële- en letselschade, ongelukken en discomfort oplopende kosten van de onderhoudswerkzaamheden ontevreden bewoners, reputatieschade. Werkt contraproductief op ambitie comfortabele gezinstad	Herstelplan wegen Budget splitsen in klein en groot onderhoud Integrale aanpak van projecten / meeliften Extra inzet van geld en uren voor onderhoud van fietsroutes en voetpaden Aansprakelijkheidsverzekering
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 200.000
Wegen.
Kans (0 - 100%)	30
Afgelopen jaren is flink geinvesteerd in het wegenonderhoud. Daarmee is de gemiddelde kwaliteit toegenomen tot het gewenste niveau (minimaal 87-90% op CROW B kwaliteit). Met dit kwaliteitsniveau is een goede balans bereikt tussen de kosten van klein onderhoud, vervanging en de korte termijn risico's. De inspectieresultaten uit 2021 laten zien dat de kwaliteit van wegen ongeveer gelijk is gebleven (t.o.v. inspectie 2019). Komende jaren vindt er een verschuiving plaats van groot onderhoud naar vervanging van wegen. Veel wegen uit de periode 1960-1980 zijn dan aan vervanging toe. De totale kosten voor wegonderhoud zullen hierdoor op de middellange termijn fors toenemen. Op dit moment wordt onderzocht hoe groot deze toename is en hoe we hier het beste mee om moeten gaan. In het strategisch assetmanagementplan (SAMP) wordt aangegeven hoe groot deze toename is en hoe we daar het beste mee om kunnen gaan. Bruggen, tunnels en viaducten (kunstwerken). Over het algemeen zijn er op dit moment voldoende middelen voor het onderhouden en vervangen van kunstwerken. Op de middellange termijn komen er geen kunstwerken aan de beurt waarvoor zeer grote investeringen nodig zijn. Voor de langere termijn (na 2030) is dat anders. Door middel van inspecties zien we dergelijke investeringen tijdig (5 tot 10 jaar van tevoren) aankomen en kunnen wij u tijdig informeren.. De Freulebrug is in 2021 aangepakt en kan weer jaren mee.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Aandelenkapitaal
Organisatie onderdeel	Afdeling financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	n imago: Het verkrijgen en uitoefenen van invloed als aandeelhouder op een vennootschap met een publieke taak/publiek belang voor de gemeente Apeldoorn. Dat geldt zeker ook voor hybride ondernemingen met deels commerciële activiteiten. Risico's als inbesteding en ongeoorloofde staatssteun worden regelmatig juridisch getoetst.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Geen continuiteit van de vennootschap Onvoldoende bestuurlijke en ambtelijke continuïteit De vennootschap onderneemt deels commerciële activiteiten.	Financieel nadeel voor de gemeente door waardevermindering van het aandelenkapitaal. Financieel nadeel voor de gemeente als gevolg van extra investering in publieke taak/publiek belang. Imagoschade met nadelige effecten voor het publiek belang. Imagoschade als gevolg van ongeoorloofde staatssteun	Actief uitoefenen van het aandeelhouderschap: -toezien op nakoming juiste, volledige en tijdige informatievoorziening aan aandeelhouders (preventie). -goede analyse van verstrekte informatie. -invloed en aandeelhouderschap aanwenden als continuiteit in gevaar komt (maatregel RvC en/of directie). -desgewenst tijdig aandelen afstoten als risico's onacceptabel groot worden, verschuiving publiek- en privaat. De zwaarte van de beheersmaatregelen en de mate van sturing hangen samen met het publiek belang en de omvang van de deelneming. Apeldoorn is aandeelhouder van: - NV luchthaven Teuge, belang 55% (ingelegd kapitaal € 1.000.000) - Circulus Berkel BV, belang 36% (ingelegd kapitaal < € 50.000) - Orpheus NV, belang 72,82% (ingelegd kapitaal < € 270.000) - Accres BV, belang 100% (ingelegd kapitaal < € 50.000) - Leisurelands NV, belang 17,4% (ingelegd kapitaal < € 50.000) Daarnaast is Apeldoorn aandeelhouder met gering belang (< 1%) van enkele grotere publieke vennootschappen: BNG, Aliander/NUON en Vitens NV. Goede analyse van verstrekte informatie. Zo mogelijk en gewenst tijdig aandelen afstoten of activiteiten beëindigen als risico's onacceptabel groot worden, verschuiving publiek- en privaat.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 1.000.000
Het financiële risico betreft het ingelegd kapitaal in Teuge.
Kans (0 - 100%)	10
De kans is uitermate beperkt.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Gemeenschappelijke regelingen
Organisatie onderdeel	Afdeling financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Het uitvoeren van gemeentelijke taken door samenwerking met regiogemeenten en in een aparte entiteit.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
(OorzaakNieuw-)Onvoorziene financiële tegenvaller bij de Gemeenschappelijke regelingen, die niet binnen de begroting kan worden gedekt. De GR voert de taak niet conform afspraken uit Er zijn geen heldere prestatieafspraken gemaakt	Een hogere incidentele of structurele gemeentelijke bijdrage aan de GR dan geraamd in de gemeentebegroting. Extra raming kan leiden tot een ombuiging (en) in de gemeentebegroting (bezuiniging) Ontevreden klanten, burgers of instellingen	Afspraken met de GR, dat de deelnemende gemeenten tijdig en actief worden geinformeerd. Afspraken met de GR over een goede en adequate planning en control cyclus en risicobeheersing. Afspraken met de GR over een goede en adequate programmabegroting met een paragraaf weerstandsvermogen en kwantificering van risico's voor de GR en deelnemende gemeenten. Het weerstandsvermogen van de GR's afstemmen op de aard en omvang van de risico's. Heldere prestatieafspraken/KPI's en actief accounthoudersschap Risico's zijn opgenomen in het dashboard voor de Raad bij de behandeling van de jaarstukken van de GR (Gemeenschappelijke Regeling).
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 300.000
We ramen het algemene risico op maximaal € 300.000,- gezien de hoogte van de financiële bijdrage aan de meeste GR's. In bijzondere gevallen, zoals afgelopen jaren Plus OV en VNOG wordt apart een risico opgenomen of worden apart aanvullende beheersmaatregelen genomen..
Kans (0 - 100%)	20
Er worden met de GR's steeds betere afspraken gemaakt over sturing en verantwoording, zodat in een vroeger stadium kan worden bijgestuurd. De meeste GR's hebben zelf reserves opgebouwd om risico's op te vangen.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Cameratoezicht
Organisatie onderdeel	Afdeling concern zaken	BPM: Programma 2
Portefeuillehouder	A. Heerts
Doelstelling	Verbeteren van het veiligheidsgevoel door middel van permanent dan wel tijdelijk cameratoezicht
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Vandalisme Stroomuitval Veroudering	Negatief effect op het veiligheids gevoel Wegvallen van bewijsmateriaal bij strafvervolging	Tijdig onderhoud en vervanging van de camera’s en de technische installaties ‘Hufterproof’ materiaal plaatsen
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 100.000

Kans (0 - 100%)	10

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Explosievenopruiming
Organisatie onderdeel	Afdeling concern zaken	BPM: Programma 2
Portefeuillehouder	A. Heerts
Doelstelling	Het natuurgebied (Bos, Heide en grasland) binnen de gemeentegrenzen van Apeldoorn explosievenvrij maken, waardoor het veiliger wordt voor mens en dier.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
WO II Ondeskundigheid bij het opruimen Onbetrouwbaarheid van aangetroffen explosieven Geen eigen middelen beschikbaar om eigen aandeel in de bekostiging van het ruimen van de explosieven te financieren	Gevaar voor de volksgezondheid Bosbrand t.g.v. fosfor- munitie Specifieke maatregelen noodzakelijk voor onderhoud van het bos Geen ruiming meer van explosieven Natuurgebied kan niet voor recreatie worden opengesteld	Schoonmaken van het bos door een gecertificeerd bedrijf Afzetten van gevaarlijke terreinen
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 12.500

Kans (0 - 100%)	1

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Faunabeheer
Organisatie onderdeel	Afdeling Juridische zaken	BPM: Programma 2
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	Op peil houden van de wilde-dierenpopulatie ( getalsmatig faunabeheer)
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Ondeskundig en of illegaal gebruik van vuurwapens	De gemeente wordt aansprakelijk gesteld	Jachtakte Opleiding Verzekering
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 12.500
Het betreft hier een bedrag aan eigen risico
Kans (0 - 100%)	1

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Riec
Organisatie onderdeel	Afdeling concern zaken	BPM: Programma 2
Portefeuillehouder	Ton Heerts
Doelstelling	Voorkomen van het ondermijnen van het openbaar bestuur door middel van informatie-uitwisseling.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Onachtzaamheid Onzorgvuldigheid bij het verstrekken van gegevens	Schending van de privacy Vrijspraak verdachten van criminele activiteiten We ontvangen geen informatie van het Regionaal Informatie en Expertise Centrum (RIEC) meer	Correcte convenanten Beveiligingsmaatregelen op informatie Bewustwording medewerker Dossiers met gevoelige informatie achter slot en grendel
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 12.500
Kosten eigen risico WA verzekering
Kans (0 - 100%)	5

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Juridische Beleidsadvisering
Organisatie onderdeel	Afdeling juridische zaken	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	Voorkomen dat de gemeente voor de rechter moet komen
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De organisatie of het bestuur handelt in strijd met de wet De gemeente maakt juridische fouten Het onjuist bejegenen van burgers	Toename van kosten Inhuur van juridische capaciteit	Het handelen conform de wet en regelgeving middels juridische kwaliteitszorg en afwijkingen van de norm signaleren (Bij)scholing van medewerkers Actief en preventief de organisatie juridisch informeren over de effecten van nieuwe wet- en regelgeving en juridische prudentie
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 250.000

Kans (0 - 100%)	2

Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Leegstand vastgoed Vastgoedbedrijf
Organisatie onderdeel	Afdeling vastgoed en grond	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Uitvoeringskader Vastgoedbedrijf 2017: Missie Vastgoedbedrijf Het optimaal exploiteren met juiste balans tussen financieel en maatschappelijk rendement, (kostendekkend) verhuren en instandhouden van gemeentelijk vastgoed voor gemeentelijke diensten en doelgroepen van beleid (passend binnen de kerntaken) en zonodig verwerven, afstoten of ontwikkelen en realiseren. Doelstelling Vastgoedbedrijf: Het uitvoeren van onze missie doen we efficiënt en effectief met als resultaat optimaal te faciliteren in vraag en aanbod en het beheersen van financiële risico’s op gebouw en portefeuille niveau. Het Vastgoedbedrijf functioneert als het bedrijfseconomisch geweten van de gemeente Apeldoorn op het ruimste vlak van vastgoed.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Beëindiging van subsidies aan huurders van gemeentelijk vastgoed. Gewijzigd beleid van huurders (bijvoorbeeld ander type huisvesting, andere locatie, centralisatie). Verkoopopgave van het Vastgoedbedrijf. Panden uit de Accresportefeuille worden op verzoek van gemeente door Accres terug gegeven aan gemeente.	Extra beheerkosten en derving huurinkomsten. Verloedering van pand/perceel alsmede aantasting van de leefbaarheid van omgeving. Eventuele afwaardering boekwaarde bij ander gebruik van pand of besluit tot verkoop.	Potentiele leegstand in portefeuilles actief monitoren met aandacht voor de omvangrijke huurcontracten in de verkoopportefeuille In gesprek zijn en actief meedenken met huurders zodat eventuele leegstand op termijn tijdig inzichtelijk is en tijdig geanticipeerd kan worden op mogelijke verhuur of verkoop na vertrek huurder. Voorkomen van feitelijke leegstand i.c.m. minimaliseren van frictiekosten bij leegstand door panden te voorzien van vastgoedbescherming of gebruik te maken van verhuur binnen de leegstandswet.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 200.000
De totale begrote externe huur-, pacht en erfpachtopbrengsten van het Vastgoedbedrijf zijn voor 2021 circa € 13 miljoen, waarvan € 10 miljoen van huurders, die door gemeente op een of andere wijze – direct of indirect, geheel of gedeeltelijk - worden bekostigd. Bij deze huurders (bijvoorbeeld CODA, Orpheus, Omnisport, Accres, Omnizorg, Circulus-Berkel, VNOG) zal huurderving (deels) kunnen worden gecompenseerd door verlaging van de bekostiging. Bij panden voor eigen huisvesting zijn geen huurbaten aan de orde. Wel zijn eventueel frictiekosten aan de orde. De panden op de Zwitsallocatie zijn betrokken bij de risicokaart voor dat project. Erfpachtopbrengsten Grondbedrijf worden betrokken bij het Grondbedrijf. Voor de resterende panden zijn soms meerjarige huurovereenkomsten en soms huurovereenkomsten met een opzegtermijn van 1 jaar aan de orde. De opgenomen financiële effecten zijn indicatief en dus gerelateerd aan de panden waarvoor de huurder op één of andere wijze niet bekostigd wordt in de huisvestingslasten. Daarnaast speelt mee de opgave om te komen tot verkoop van panden niet behorende bij de (strategische) kernportefeuille die om verkoopredenen soms gewenste leegstand kennen. Het risicogevolg van afwaardering is opgenomen in een ander risicoformat. De bij dit risico betrokken huuropbrengst bedraagt op basis van bovenstaande voor 2020 ruim € 2 miljoen voor de huurders waarmee geen andere directe financiele relatie aan de orde is. Uitgangspunt voor deze panden is 10% leegstand (€ 200.000).
Kans (0 - 100%)	25
Ondanks sturing op leegstand via de beheersmaatregelen zal soms niet te voorkomen zijn dat ongewenste leegstand en wegvallende opbrengsten ontstaat.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Afwaardering vastgoed Vastgoedbedrijf
Organisatie onderdeel	Afdeling vastgoed en grond	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Uitvoeringskader Vastgoedbedrijf 2017: Missie Vastgoedbedrijf Het optimaal exploiteren met juiste balans tussen financieel en maatschappelijk rendement, (kostendekkend) verhuren en instandhouden van gemeentelijk vastgoed voor gemeentelijke diensten en doelgroepen van beleid (passend binnen de kerntaken) en zonodig verwerven, afstoten of ontwikkelen en realiseren. Doelstelling Vastgoedbedrijf: Het uitvoeren van onze missie doen we efficiënt en effectief met als resultaat optimaal te faciliteren in vraag en aanbod en het beheersen van financiële risico’s op gebouw en portefeuille niveau. Het Vastgoedbedrijf functioneert als het bedrijfseconomisch geweten van de gemeente Apeldoorn op het ruimste vlak van vastgoed.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Spelregels BBV ten aanzien van waardering vastgoed in combinatie met hoge boekwaarden van met name maatschappelijk vastgoed	Bij wijziging dient het object gewaardeerd te worden tegen marktwaarde; die kan lager zijn dan de boekwaarde, die dan afgewaardeerd dient te worden tot deze marktwaarde. Daarbij is ook sprake van toekomstige vrijvallende kapitaallasten.	Op basis van expliciete verkoopbesluiten is eventuele afwaardering aan de orde. Gemeente kan zelf regie voeren op het te nemen besluit. Vertrekpunt zijn de door de raad in juni 2014 vastgestelde uitgangspunten waardering vastgoed Vastgoedbedrijf en het toekomstperspectief vastgoed zoals sinds 2015 opgenomen in het jaarlijks terugkerende Meerjaren Perspectief Vastgoed (MPV). Op dit moment wordt het laatste door de raad vastgestelde MPV aangehouden als vertrekpunt, te weten MPV 2018 (door raad vastgesteld in juli 2018).
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 3.000.000
Het financieel effect is berekend op basis van het MPV 2019-2020 waarin aangegeven is welke panden mogelijk in verkoop kunnen worden gebracht na een positief verkoopbesluit. In het MPV is tevens aangegeven dat sommige panden vanwege onder meer hun (hoge) boekwaarde niet (direct) zullen worden afgestoten. Het grootste deel van het afwaarderingsrisico is gelegen in 3 panden. Daarbij is rekening gehouden met het vraagstuk van de VNOG voor de gewenste brandweerlocaties in Apeldoorn, waarvan 2 panden een relatief hoge boekwaarde kennen. Mocht in de toekomst besloten worden om als gevolg van ontwikkelingen met huurders een deel van de resterende kernportefeuille toch af te stoten, dan zal dit effect moeten worden betrokken bij dit risico. Het afwaarderen van vastgoed lijdt tot structurele vrijval van kapitaallasten. Bij € 3 miljoen boekwaarde is de jaarlijkse vrijval aan kapitaallasten indicatief € 100.000 tot € 150.000. Het financiele effect is conform MPB 2021-2024.
Kans (0 - 100%)	10
De Gemeente kan zelf een expliciete keuze maken of tot een positief verkoopbesluit wordt overgegaan. Daarbij is de noodzaak voor het realiseren van een structurele financiële taakstelling niet meer aan de orde als gevolg van verkopen in de afgelopen jaren. Wel zijn er inmiddels incidentele verkooptaakstellingen aan de orde, welke voornamelijk kunnen worden ingevuld door verkoop van locaties met geen of een lage boekwaarde. Voor de parkeergarages Orpheus, Brinkpark en Anklaar geldt dat er een structurele verliesbijdrage in de gemeentelijke begroting is opgenomen die ertoe leidt – na afstemming met accountant - dat afwaardering bij doorgaande exploitatie niet aan de orde is. Het kanspercentage is conform MPB 2021-2024.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Vervangingsinvesteringen Vastgoedbedrijf
Organisatie onderdeel	Afdeling vastgoed en grond	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Uitvoeringskader Vastgoedbedrijf 2017: Missie Vastgoedbedrijf Het optimaal exploiteren met juiste balans tussen financieel en maatschappelijk rendement, (kostendekkend) verhuren en instandhouden van gemeentelijk vastgoed voor gemeentelijke diensten en doelgroepen van beleid (passend binnen de kerntaken) en zonodig verwerven, afstoten of ontwikkelen en realiseren. Doelstelling Vastgoedbedrijf: Het uitvoeren van onze missie doen we efficiënt en effectief met als resultaat optimaal te faciliteren in vraag en aanbod en het beheersen van financiële risico’s op gebouw en portefeuille niveau. Het Vastgoedbedrijf functioneert als het bedrijfseconomisch geweten van de gemeente Apeldoorn op het ruimste vlak van vastgoed.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Als gevolg van lineair afschrijven worden de kapitaallasten budgettair niet vastgehouden in de begroting na einde afschrijving. Tevens kent vervanging na einde levensduur een prijsindex ten opzichte van de historische kostprijs. Initiele aanleg is bekostigd uit eenmalige middelen. Na vrijval van annuitaire kapitaallasten wordt het budget niet vastgehouden omdat renovatie of vervanging voor de dan geldende MPB-periode niet wordt voorzien.	Keuze tot noodzakelijke vervanging of renovatie legt extra beslag op de algemene middelen. Keuze tot “pappen en nathouden” in het onderhoud – al dan niet met extra onderhoudsbudget - zal leiden tot een verslechtering van de waarde van het vastgoed en tot verlaging van de functionaliteit voor de gebruiker. Sluiting van accommodaties voor gebruikers vanuit veiligheidsoverwegingen.	Via een op te stellen Meerjareninvesteringsprogramma als onderdeel van het Meerjaren Perspectief Vastgoed tijdig financiële middelen reserveren als onderdeel van de integrale begrotingsafweging. Altijd annuitair afschrijven, hetgeen nu vigerend beleid is. Nadeel hierbij is lage afschrijving in de beginjaren hetgeen leidt tot een hogere boekwaarde in die jaren bij eventuele verkoop. Tevens kan na einde afschijving vervanging of renovatie niet direct aan de orde zijn. Gelijk aan de reserve Onderwijshuisvesting kan bij het aanwezig zijn van een reserve Vastgoedbedrijf vrijvallende kapitaallasten worden vastgehouden tot dat concrete vervanging of renovatie aan de orde is. Instellen van een stelpost kapitaallasten miv MPB 2021-2024 (jaarschijf 2024 circa € 0,35 miljoen) waarbij de daling aan kapitaalasten als gevolg van lineair afschrijven of einde afschrijvingsperiode wordt gereserveerd voor nieuwe investeringen in kader van vervanging en/of renovatie.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 100.000
Met ingang van 2024 is een stelpost kapitaallasten vervangingsinvesteringen beschikbaar (voor 2024 € 0,35 miljoen). Deze stelpost zal worden verhoogd met vrijvallende kapitaallasten in de jaren 2025 en verder en worden verlaagd met kapitaallasten als gevolg van noodzakelijke vervangingsinvesteringen. In het Meerjaren Perspectief Vastgoed 2019-2020 is een eerste aanzet voor een MeerjarenInvesteringsPlan (MIP) opgenomen die in 2021 verder zal worden uitgewerkt. Onzeker is in hoeverre de stelpost voldoende dekking kan geven aan deze noodzakelijke investeringen. Dit heeft o.a. te maken met het feit dat veel panden in de stad dateren van de toenmalige groeiperiode (jaren '70-'90) waarvoor (ver)nieuwbouw aan de orde kan zijn in het komende decennium. Daarnaast is er een risico aanwezig dat reeds in 2021-2022 vervangingsinvesteringen benodigd zijn waarvoor tot aan 2024 geen budget beschikbaar is. Dit betreft met name de sportaccommodaties. Het opgenomen risicobedrag betreft een zeer indicatieve inschatting. Uitgaande van circa € 350.000 aan beschikbaar budget voor kapitaallasten van vervangingsinvesteringen betekent dit een investeringsomvang van circa € 10 miljoen. Het risico wordt indicatief ingeschat op 25% (€ 2,5 miljoen) met een gemiddelde jaarlijkse kapitaallast van circa € 100.000. Het financieel effect betekent een verhoging van € 75.000 per jaar ten opzichte van hetgeen opgenomen in de MPB 2021-2024.
Kans (0 - 100%)	50
In kader van de verkoopopgave worden veel panden afgestoten en zal vervanging na einde levensduur niet aan de orde zijn. Daarnaast vindt vanuit het verduurzamingsproject maatregelen plaats waardoor integrale vervanging pas op termijn aan de orde is. Voor de overige sportaccommodaties is inmiddels inzichtelijk dat het op de kortere gaat om de sportaccommodaties van WSB en Groen Wit (De Maten). Hierbij speelt de situationele eigendomssituatie en contractuele afspraken een rol. Er moet nog bepaald worden of er groot onderhoud of volledige renovatie dient plaats te vinden. Het kanspercentage betekent een verhoging ten opzichte van hetgeen opgenomen in de MPB 2021-2024 (20%). De reden hiervoor is dat het nu nog onbekend is wat de resultaten zijn van het nog op te stellen MIP.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Onderhoudsbudget Vastgoedbedrijf (niet Accres-panden)
Organisatie onderdeel	Afdeling vastgoed en grond	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Uitvoeringskader Vastgoedbedrijf 2017: Missie Vastgoedbedrijf Het optimaal exploiteren met juiste balans tussen financieel en maatschappelijk rendement, (kostendekkend) verhuren en instandhouden van gemeentelijk vastgoed voor gemeentelijke diensten en doelgroepen van beleid (passend binnen de kerntaken) en zonodig verwerven, afstoten of ontwikkelen en realiseren. Doelstelling Vastgoedbedrijf: Het uitvoeren van onze missie doen we efficiënt en effectief met als resultaat optimaal te faciliteren in vraag en aanbod en het beheersen van financiële risico’s op gebouw en portefeuille niveau. Het Vastgoedbedrijf functioneert als het bedrijfseconomisch geweten van de gemeente Apeldoorn op het ruimste vlak van vastgoed.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Actualisaties MJOP’s (waaronder prijsontwikkeling) Veranderde uitgangspunten in beleid aanzien van afstoot of behoud leidt tot meer behoud dan eind 2012 in Nota Vastgoed was voorzien Externe ontwikkelingen zoals nieuwe bepalingen in kader van wet- en regelgeving of aanscherping certificering ten aanzien van bijvoorbeeld brandveiligheid, asbestsanering of verduurzaming Interpretatieverschillen over uitleg demarcatie eigenaar/verhuurder en huurder/gebruiker	Ander/lager kwaliteitsnivo dan huidige norm (NEN-norm nivo 3) Meer ongewenste afstoot teneinde te kunnen besparen op structurele onderhoudskosten Diepgaande efficiencymaatregelen invoeren (bezuinigingen) Beperking van keuzevrijheid in te nemen maatregelen vanuit nieuwe ontwikkelingen Overschrijdingen in het jaarlijks rekeningresultaat	Afweging tussen renovatie (meerjaren investeringsprogramma) en onderhoud (MJOP) kritisch bezien, zeker voor wat betreft het langdurig aan te houden vastgoed (zoals landgoederen). Indien gekozen wordt voor behoud van vastgoed (bijvoorbeeld landgoederen) die in Nota Vastgoed 2012 waren voorzien in afstoot, dient feitelijk vanuit het beschikbare budget voor maatschappelijk vastgoed financiële ruimte worden vrijgemaakt voor onderhoudsbudget Vastgoedbedrijf. In 2018 zullen de laatste ontbrekende MJOP’s (met name sportparken en landgoederen) worden opgesteld zodat een volledig integraal meerjarenplan met bijbehorende budgettering opgesteld kan worden. Dit is wel afhankelijk van de voortgang in het opstellen van de toekomstplannen voor deze portefeuilles. Beoordelen in hoeverre nieuwe bepalingen ten aanzien van brandveiligheid wettelijk vereist of gewenst zijn, met inachtname van de voorbeeldrol van gemeente als vastgoedeigenaar indien deze keuze aan de orde is. Voor een scan op eventuele wettelijke brandveiligheidsmaatregelen worden adviesopdrachten utgezet. Indien mogelijk jaarlijks keuzes maken in uit te voeren onderhoud met prioritering op noodzaak, waarmee het jaarlijks budget (nagenoeg) passend wordt als gevolg van doorschuiven van onderhoudsmaatregelen. Bij afstoot van vastgoed geen budgettaire verlaging van het onderhoudsbudget toepassen maar dit budget inzetten voor het totale onderhoudsprogramma van het Vastgoedbedrijf.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 250.000
Het huidig jaarlijks onderhoudsbudget bedraagt € 2,2 miljoen voor de panden die niet vallen onder de dvo Accres. Het benodigd jaarlijks budget voor de panden met een actueel vastgesteld MJOP bedraagt gemiddeld € 2 miljoen. Het restant is benodigd voor de panden zonder MJOP, voor panden met een nieuw MJOP na renovatie/verbouwing (bijv parkeergarage Anklaar, Samen055 Zilverschoon, rijwielstalling Paslaan), voor niet in MJOP begrote werkzaamheden, voor de aanvullende maatregelen in kader van nieuwe of gewijzigde bepalingen zoals ten aanzien van brandveiligheid en asbestsanering, en of voor panden waar de onderhoudsverantwoordelijkheid primair bij huurder ligt (zoals Orpheus en CODA). De panden zonder een MJOP in de onderhoudsbegroting bevinden zich met name in de verkoopportefeuille, landgoederenportefeuille en portefeuille overig vastgoed. Het risico wordt momenteel indicatief ingeschat op een noodzakelijke verhoging van het onderhoudsbudget van € 0 tot € 0,5 miljoen per jaar. Dit is nu met inbegrip van het risico onderhoud Omnisport, CODA en Huis van de Stad. De in 2020 vastgestelde investeringsactiviteiten zullen betrokken worden bij een MeerjarenInvesteringsPlan (MIP), waarvoor met ingang van 2024 een stelpost kapitaallasten vervangingsinvesteringen beschikbaar is. Afhankelijk van externe ontwikkelingen, de beoogde krimp van de vastgoedportefeuille en huuraanpassingen kan het risico in de toekomst worden bijgesteld. Het financieel effect bedraagt gemiddeld € 250.000, zijnde het gemiddelde van de bandbreedte, en conform MPB 2021-2024.
Kans (0 - 100%)	75
Gelet op het restant budget, de portefeuilles die nog dienen te worden voorzien van een MJOP, de panden met onderhoudsverantwoordelijkheid bij huurders en de externe ontwikkelingen wordt de kans van optreden momenteel ingeschat op 50%, conform MPB 2021-2024.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Grootschalige uitval bedrijfsapplicatie(s)
Organisatie onderdeel	Afdeling informatie	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Het ondersteunen van gemeentebrede bedrijfsprocessen om onze gebruikers in de lijn te helpen de gemeentelijke doelstellingen te realiseren.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Netwerk niet beschikbaar. Technisch mankement in de programmatuur. Het instaleren van updates die kwetsbaarheden bevatten. Door hackers installeren van kwaardaardig software.	Bedrijfsproces wordt verstoord. Gebruikers kunnen niet aan het werk. Klanten krijgen niet wat ze op dat moment wel nodig hebben (uitkering of voorziening).	Het beschikbaar hebben van uitwijkvoorziening. Sluitende afspraken met leveranciers. OTAP beleid, applicaties worden bij updates eerst in een Test omgeving getest. Vervolgens in een acceptatieomgeving functioneel geaccepteerd en dan pas naar productie gezet. Eerst in acceptatie omgeving functioneel geaccepteerd en dan pas naar een productie gezet. Inrichten van de infrastructuur op basis van "het kluisdeurprincipe"(o.a. door een techtnisch geavenceerde firewall) waardooor het penetreren van het netwerk niet eenvoudig is. Er wordt ook jaarlijks een zogenaamde penetratietest uitgevoerd.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000
Risicobedrag bestaat uit: capaciteit om de bedrijfsapplicatie weer in de lucht te krijgen, uren dat medewerkers niet hun werk kunnen doen, eventuele gevolgschade van het uit de lucht zijn. Forensisch onderzoek.
Kans (0 - 100%)	10
Het percentage is laag ingestoken omdat het risico een grote calamiteit beschrijft: het uitvallen van meerdere systemen. De kans dat een uitval zich met die impact voordoet is niet groot.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Integriteit
Organisatie onderdeel	Afdeling personeel en organisatie	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	J. Joon
Doelstelling	(ambtelijke organisatie) - handelen van de gemeente en haar medewerkers voldoet aan de hoogste integriteitsnormen - voorkomen dat integriteitschendingen ontstaan (preventief) - integriteitschendingen op een juiste wijze afhandelen en hierover adviseren (repressief)
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Er kunnen legio oorzaken een rol spelen: geen beleid, geen protocol, geen heldere regels, schendingen door medewerkers, weining openheid/transparantie, vertrouwen, lekken van vertrouwelijke informatie..	Imagoschade (vertrouwen van de burger) Reputatieschade	Werken aan een transparante cultuur, waar in gesprek gaan en elkaar aanspreken de norm is. Actueel integriteitsprotocol. Continue aandacht voor integer handelen en speciale aandacht door in de maand september zowel raad, college als management het onderwerp bespreekbaar te maken. Voorbeeldgedrag.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 50.000
Het financiële effect is moeilijk in te schatten. Deze is afhankelijk van de aard van de gebeurtenis.
Kans (0 - 100%)	5
Op basis van ervaringen de afgelopen jaren is gebleken dat jaarlijks ongeveer 10 tot 15 situaties kunnen worden aangemerkt voor nader onderzoek naar een integriteitschending. Dit varieert in mate van ernst.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Onjuiste informatie verstrekken
Organisatie onderdeel	Afdeling communicatie en kabinetszaken	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	J. Joon
Doelstelling	De burgers en ondernemers op een transparante en volledige wijze van de juiste informatie voorzien over onderwerpen die voor hen van belang zijn.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Informatie, processen niet op orde waardoor menselijke fouten ontstaan, we weten het niet of kunnen informatie niet vinden.	Imagoschade Publieke opinie wordt negatief beïnvloedt en daarmee wordt het vertrouwen in de gemeente geschaad.	Doorvragen van en tegendenken door bestuurs- en communicatieadviseurs aan vakinhoudelijke collega's; hebben we alle feiten en informatie op tafel.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 5.000
Het financiële effect is lastig in te schatten en afhankelijk van de gebeurtenis.
Kans (0 - 100%)	10
Ondanks de grote hoeveelheid aan boodschappen die de gemeente dagelijks verzendt is de kans op fouten relatief klein. Bij projecten worden de communicatiemiddelen veelal door externe partijen (bijvoorbeeld aannemers) verzorgt.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Aanvullende rijksvergoeding tekorten Jeugd (2023/2024/2025)
Organisatie onderdeel	Afdeling financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Het Rijk gaat niet of in beperkte mate over tot het structrueel maken van de extra middelen voor Jeugd na 2022 .	Een lagere rijksbijdrage en daarmee een tekort in de jaarschijven 2023, 2024 en 2025.	Intensieve bestuurlijke en ambtelijke lobby
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 3.000.000

Kans (0 - 100%)	50

Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Vastleggen van onjuiste (persoons)informatie in BS en/of BRP
Organisatie onderdeel	Afdeling KCC	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Conform wet- en regelgeving authentieke (persoons)informatie vastleggen in de registers van de Burgerlijke Stand en de Basisregistratie personen.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Onvoldoende kennis Verkeerde interpretatie van wetten / regels Onjuist toepassen van Internationaal privaatrecht en buitenlands Personen- en familierecht. Onjuist / slordig handelen	Imagoschade Schadeclaims Gevolgschade voor onze afnemers en betrokken individuen	Scholing medewerkers, ambtseed en zuiveringseed bij Openbaar Ministerie, juiste en volledige werkprocessen, een goed en actueel werkend systeem
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000
Gemeente is bestuurlijk / strafrechtelijk aansprakelijk; v.w.b. handelingen van uit de functie Ambtenaar Burgerlijke Stand is deze ook zelf hoofdelijk aansprakelijk voor zijn / haar handelen in deze.
Kans (0 - 100%)	2
Reëel ingeschat.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Verstrekken verkeerde/gevoelige informatie
Organisatie onderdeel	Afdeling KCC	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Op rechtmatige grondslag verstrekken van juiste informatie.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Onduidelijkheid over de rechtmatige grondslag. Onvoldoende kennis van toepasselijke wet- & regelgeving.	Imagoschade Schadeclaims Bestuurlijke boete	Functiescheiding, juiste en volledige werkprocessen, scholing medewerkers, ambtseed medewerkers, integriteitsprotocollen, Login, juiste apparatuur.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000
De gemeente is bestuurlijk / strafrechtelijk aansprakelijk voor verkeerde informatieverstrekking.
Kans (0 - 100%)	3
Hoog ingeschat.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Bestuurlijk proces
Organisatie onderdeel	Afdeling concern zaken	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Adequaat functionerend bestuurlijk proces, dat tot kwalitatief hoogwaardige besluitvorming leidt
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Onvoldoende sturing/investering op cultuur College/raad niet altijd tevreden over kwaliteit van de stukken Te krappe bezetting	Besluitvorming is van mindere kwaliteit; Continuïteit is niet voldoende geborgd; Verhouding (politiek) bestuur en ambtelijke organisatie verloopt stroef Ontevredenheid bij medewerkers (mogelijk gevolg: ziekte uitval) (politiek) bestuur is ontevreden over de organisatie	HRM-investeringen: MD- en resultaatgerichtwerken-traject; Verbetering termijnagenda; Bewuste investering in relatie bestuur  organisatie (bijvoorbeeld: BOT-overleg / Placemate-overleg) Training college- en raadsvoorstel schrijven en aanscherpen werkproces;
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 50.000
Als het risico zich voordoet, heeft dit primair betrekking op het minder makkelijk realiseren van de gemeentelijke doelstellingen. Dit zal uiteindelijk een imagoprobleem veroorzaken. In geval van hierboven genoemde ziekte uitval zich voordoet, wordt het risico maximaal geschat op 0,5 fte (€ 50.000)
Kans (0 - 100%)	10
Gezien de vele trajecten die momenteel lopen, wordt het risico niet groot ingeschat.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Focus op actuele strategische koers en toekomstagenda
Organisatie onderdeel	Afdeling concern zaken	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	A. Heerts
Doelstelling	Focus lobby en strategische doelen
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Schaarste in te zetten capaciteit Te weinig beschikbare middelen Strategische kaders zijn breed Weging doelen versus te winnen resultaten	Imagoprobleem gemeente Apeldoorn bij externe partners (burgers, bedrijven), dat niet snel is om te buigen; Imagoprobleem gemeente Apeldoorn bij mede-overheden (bondgenoten); Geen/minder succesvolle concrete resultaten, o.a. door minder goede inzet lobby Verwatering van inzet van strategische capaciteit bij concernzaken (CZ).	Hoogwaardige personele invulling Medewerkers volgen trainingen (strategisch positioneren, scenarioplanning) Beschikbaar stellen 3-jarig lobbybudget voor intensivering lobby Scherpte op meest kansrijke inzet, op basis van raadskaders
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0
Als de koers van de gemeente Apeldoorn niet wordt gevolgd/herkend door burgers, bedrijven en/of mede-overheden, zal dit ertoe leiden dat de gemeente een negatief imago krijgt. Het effect hiervan is dat overleg met de externe partners moeilijker wordt, waardoor doelstellingen niet of moeilijker worden gerealiseerd. Een eenmaal negatief imago is bovendien moeilijk om te buigen; ‘men blijft lang negatief oogsten’. Doordat we nog te weneinig richting hebben, onvoldoende werken aan ons profiel en niet afstemmen tussen themas's en initiatieven missen we kansen op crucuale financieringsmogelijkheden.
Kans (0 - 100%)	31
Dit risico geldt voor de gehele organisatie
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Asbest
Organisatie onderdeel	Afdeling omgevingsbeleid	BPM: Programma 9
Portefeuillehouder	J. Joon
Doelstelling	Volgens geldende wet en regelgeving behandelen en controleren van asbestsloop-meldingen en toezien op het naleven van de regelgeving in de bestaande bouw. Beschermen volksgezondheid.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Ondeskundig en onzorgvuldig omgaan met asbest	Gezondheidsrisico verwijderaars/ bouwvakkers Gezondheidsrisico omwonenden Gezondheidsrisico toezichthouders Negatieve publiciteit/-imagoschade/ paniek Aansprakelijkheidsstelling Gemeente Apeldoorn Opvang gedupeerden Asbestsanering op kosten van de gemeente bij incidenten, waarbij de overtreder/eigenaar onwillig is in de toekomst nog steeds onbekende risico’s	Heldere protocollen en werkinstructies, er is een asbestprotocol opgesteld waarin alle acties en verantwoordelijkheden voor asbest inclusief acties extern en de intern verantwoordelijke teams zijn beschreven. Deze wordt momenteel geïmplementeerd en is breder dan alleen asbest bij sloop. Het wetsvoorstel voor een asbestdakenverbod in 2024 is door de Eerste Kamer afgewezen. De reden van het verwerpen van het verbod door de Eerste Kamer lag echter niet in het feit dat de gevaren voor de volksgezondheid niet aanwezig waren, maar in het ontbreken van financiële compensatie. Tot dat meer duidelijkheid bestaat over een eventueel vervolg wordt er Apeldoorn voor gekozen om in te zetten op het stimuleren van (buurtgewijze) sanering door de bewoners, bewoners ontzorgen en mee-koppelkansen voor bedrijven en bewoners stimuleren (bijvoorbeeld zon of extra isolatie na asbestsanering). Voorlichting over en ontzorgen en faciliteren van asbestsaneringen draagt bij in de preventie van illegale sanering en dumping en helpt gezondheidsrisco’s te voorkomen. De taak van het be- en afhandelen van de asbestsloopmeldingen (inclusie toezicht en handhaving) wordt per 1-4-2021 bij de OVIJ belegd. Hier wordt nog een definitief besluit over genomen in de Voorjaarsnota 2021 en de MPB 2022 e.v..
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 50.000

Kans (0 - 100%)	20
Door deskundigheid van de toezichthouders is het risico dat asbest niet wordt opgemerkt, beperkt.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Beheerorganisatie BAG (basisregistratie adressen en gebouwen)
Organisatie onderdeel	Afdeling informatie	BPM: Programma 9
Portefeuillehouder	J. Joon
Doelstelling	Ontsluiten van digitale basisgegevens van alle officiele adressen en panden, verblijfsobjecten, standplaatsen en ligplaatsen in nederland
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De BAG (basisregistratie adressen en gebouwen) is nog niet 100% correct en actueel.	Bij een onderzoek naar veiligheid van een bepaald type gebouwen worden te veel of te weinig gebouwen meegenomen. Bij besluitvorming over woningvoorraad of kantoorvoorraad is niet duidelijk wat de juiste cijfers zijn. Te weinig of geen OZB geheven.	Stimuleren dat afnemers geconstateerde fouten in de BAG melden en deze fouten onderzoeken en corrigeren. Inzet van mutatiedetectie om veranderingen in gebouwen snel in beeld te krijgen en te kunnen verwerken. Inzet van kwaliteitsmonitoring.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 25.000
Dit is gebaseerd op OZB derving
Kans (0 - 100%)	15
Van de bestaande gegevens in de BAG is inmiddels circa 85% correct. De Overige 20% wordt gestaag verbeterd. De kwaliteit van de invoer van nieuwe gegevens is op order. Toelichting vervallen: Toelichting wijziging: Toelichting nieuw:
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Bestemmingsplannen vaststellen binnen termijn van 12 weken
Organisatie onderdeel	Afdeling ruimtelijk ontwerp en realisatie	BPM: Programma 9
Portefeuillehouder	J. Joon
Doelstelling	Bestemmingsplan wordt binnen 12 weken vastgesteld door de raad.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Aard, complexiteit en impact van de zienswijzen en het aantal zienswijzen.	Schadevergoeding kan door rechter worden toegekend (na rechterlijke nadere termijnstelling)	Binnen team O&A wordt de 12 weken termijn in het werkproces betrokken en in de gaten gehouden. In dien nodig wordt de termijn verlengd. De raad wordt actief geïnformeerd over de bestemmingsplannen die niet binnen de 12 weken termijn worden vastgesteld.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 10.000

Kans (0 - 100%)	10

Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Extra afschrijving op onderwijsgebouwen.
Organisatie onderdeel	Afdeling beleid maatschappelijke ontwikkeling	BPM: Programma 5
Portefeuillehouder	N.T. Stukker
Doelstelling	Het bieden van voldoende en kwalitatief goede onderwijshuisvesting.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Als een schoolgebouw niet meer voor onderwijsdoeleinden wordt gebruikt, en de boekwaarde is hoger dan de actuele marktwaarde, zijn we verplicht om de boekwaarde af te waarderen tot aan de actuele marktwaarde.	Kosten van extra afschrijving op voormalige schoolpanden kunnen niet onbeperkt gefinancierd worden vanuit de reserve onderwijshuisvesting.	Er wordt bij leegstaande schoolpanden onderzocht of herontwikkeling van huidige onderwijslocaties naar het gemeentelijk Grondbedrijf mogelijk is. Binnen het totaal van toekomstige ontwikkelingen onderwijshuisvesting houden we, voor zover mogelijk, rekening met hergebruik van leegstaande onderwijsgebouwen. Voor de meeste schoolgebouwen hebben we met de schoolbesturen afspraken gemaakt over gebruik van panden waardoor het financiële risico voor de gemeente voor de komende jaren lager wordt ingeschat (risicoprofiel is nu incidenteel in plaats van structureel).
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 400.000
Het 2.000.000 euro risicobedrag is berekend op basis van uitkomst van inventarisatie risicovolle panden (vergelijking marktwaarde en boekwaarde) waarbij gerekend is met een kans van 50% dat voormalige schoolpanden in de toekomst moeten worden afgewaardeerd.
Kans (0 - 100%)	20
Het 2.000.000 euro risicobedrag is berekend op basis van uitkomst van inventarisatie risicovolle panden (vergelijking marktwaarde en boekwaarde) waarbij gerekend is met een kans van 50% dat voormalige schoolpanden in de toekomst moeten worden afgewaardeerd. Financieel effect: We hebben onze schoolpanden die de komende jaren mogelijk in aanmerking zouden kunnen komen voor herontwikkeling geinventariseerd. We hebben de marktwaarden vergeleken met de boekwaarden en afspraken gemaakt met de schoolbesturen over gebruik van deze schoolpanden in de komende jaren.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Europees aanbesteden
Organisatie onderdeel	Afdeling interne dienstverlening	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Naleving (Europese) aanbestedingsrichtlijnen.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Medewerkers zijn niet of in onvoldoende mate op de hoogte van de regels van Europees aanbesteden.	Leidt mogelijk tot overschrijding van door de raad vastgestelde fouttolerantie, waardoor geen rechtmatigheidverklaring wordt afgegeven. Tevens levert foutief aanbesteden risico’s op voor het imago (verloren rechtszaken etc.) van de gemeente.	Preventief: Voorlichting (o.a. via cursus inkoop & aanbesteding Apeldoorn Academie) Alle Europese aanbestedingen via Inkoop Minder mensen betrokken bij Inkoop en digitaal inkopen (visiedocument inkoop) Reactief: Per kwartaal verbijzonderde interne controle op juiste (Europese) aanbesteding (Ingebed in dagelijkse werkzaamheden) - Jaarrekening controle accountant (Ingebed in dagelijkse werkzaamheden) - Sturen op afwijkingen van het inkoop- & aanbestedingsbeleid (Ingebed in dagelijkse werkzaamheden) - Uitvoeren Spendanalyse (In uitvoering)
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000
Het is moeilijk in te schatten omdat de schades in hoogte kunnen verschillen. We zijn uitgegaan van 1 grote schadeclaim.
Kans (0 - 100%)	10
We gaan ervan uit dat ongeveer 1 keer in de 10 jaar dit kan gebeuren.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Innen belastingen
Organisatie onderdeel	Afdeling financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Het op een juiste, tijdige en volledige manier innen en heffen van belastinggelden.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Koppelingen van gegevens (I-NUP, BAG, ICT) Regionalisering Meerdere partijen Steeds grotere afhankelijkheid van derden Aanschaf nieuwe belastingapplicatie	Rentederving Extra productie (=capaciteit) Imagoschade De belastingen worden veel later geïnd. Belastingen worden niet volledig geind.	Afspraken over de herwaardering en de kwaliteit van de herwaardering zijn opgenomen in de collectieve samenwerkingsovereenkomst. Regie-functionaris bewaakt deze afspraken. IC bij Tribuut De rapportages van de Waarderingskamer en de hieruit voortvloeiende acties, instructies of maatregelen opvolgen. Managementinformatie / rapportages vanuit Tribuut
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000
Dit bedrag is nodig om personele inzet te plegen om de gegevens alsnog te verkrijgen en/of te verwerken. Het innen van belastingen gaat om ongeveer € 80.000.000,-.
Kans (0 - 100%)	10
Er zijn momenten in het proces waar er een controle plaatsvindt. Als er op dat moment iets niet in orde is kan er correctie plaatsvinden.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Werken voor derden
Organisatie onderdeel	Afdeling financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	2.1 (o.a.) Uitvoeren en samenwerken met omliggende gemeenten en andere partijen op het gebied van front- backoffice taken. Deze vinden plaats op het gebied van sociale zaken, jeugdzorg, OVIJ en belastingsamenwerking, CJG.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Wijzigingen in het beleid van regiogemeenten waardoor geen diensten in Apeldoorn worden ingekocht Een wijziging in het Apeldoorns beleid om niet meer regionaal te werken	Dekkingstekort omdat we cao technisch het personeel 2 jaar door moeten betalen. Hoge kosten voor de gemeente aan WW uitkeringen (gemeente is kostendrager) voor personeel dat na 2 jaar uit dienst gaat indien werk vevalt. Dekkingstekort voor materiele kosten (bv. kapitaallasten investeringen, kicenties)	Investeren in relatiemanagement, communicatie en lange termijn partnership Waar mogelijk flexibiliteit behouden in personele bezetting zodat ingespeeld kan worden op eventuele krimp (en uitbreiding). NB: aangezien het merendeel van de regionale dienstverlening meerjarig is, kan de inhuur van personeel niet alleen op tijdelijke basis plaatsvinden. contractuele afspraken maken over voorwaarden bij contractbeeindiging zoals opzegtermijn, personeelskosten
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 750.000
Plusminus 30 medewerkers ad € 50.000,- aan loonkosten = € 1.500.000,- per jaar. Hiervan stroomt in het eerste jaar 50% uit en hiermee komen de kosten op € 750.000,- per jaar en dit 4 jaar lang = € 3.000.000,-. Voor de totale dienstverlening voor een organisatie is dat gemiddeld € 750.000.
Kans (0 - 100%)	25
Er van uitgaande dat eenmaal per 4 jaar een organisatie kiest voor een andere leverancier van deze dienstverlening.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Financiële consequenties in MPB opgenomen tekorten en volume- en prijsontwikkeling Jeugdhulp worden onvoldoende door de ingezette maatregelen opgevangen
Organisatie onderdeel	Afdeling Keten en accountmanagement	BPM: Programma 5
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Kinderen en jongeren groeien gezond en veilig op.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De Jeugdwet (decentralisatie jeugdhulp per 1/1/2015) maakt ons verantwoordelijk voor het bieden van passende hulp voor onze jongeren. De verwijzingen naar jeugdhulp worden afgegeveven door Stichting CJG, huisartsen, jeugdartsen, medisch specialisten en gecertificeerde instellingen (jeugdbescherming en jeugdreclassering). Ontwikkelingen in het aantal jongeren die jeugdhulp nodig hebben en de noodzakelijke duur / zwaarte van de toegekende jeugdhulp, maken dat de kosten fors kunnen toenemen. Zorginstellingen declareren met terugwerkende kracht (wettelijk binnen 5 jaar) kosten bij de gemeente. We zien een afname in de declaratieachterstand ten opzichte van het begin van de decentralisatie maar er blijft sprake in forse achterstand.	Als uitsluitend noodzakelijke maatwerkvoorzienignen worden geindiceerd zal voor de minder noodzakelijke jeugdhulp wachttijden onststaan.	Actieve bestuurlijke en ambtelijke lobby (via de VNG en de G40) gericht op aanvullende c.q. voldoende rijksbijdrage aan de gemeente om de te wettelijke taak van Jeugdhulp voor onze kwetsbare jongeren te kunnen financieren. Inmiddels is er vanaf 2021 een extra Rijksbijdrage toegekend, echter staat er in het coalitieakkoord 2021-2025 een extra bezuiniging ingeboekt in 2025 (impact voor Apeldoorn € 5 miljoen). De G40 gaat hier niet mee akkoord en wil dat de uitspraak van de Commissie van Wijzen wordt opgevolgd. Effectieve en efficiënte (samenwerkings) afspraken met regiogemeenten op het vlak van inkoop, kwaliteit, toezicht en handhaving maken. Hiermee versterken we onze rol als opdrachtgever en kunnen we bij jeugdhulpaanbieders een zo goed mogelijke prijs-kwaliteit voor de aan onze inwoners geleverde zorg organiseren. Afspraken maken voor het indiceren van passende zorg waarbij we sturen op kostenbewustzijn bij verwijzers, dus op doelmatige en duurzame zorg. Onder andere door inzet van POH’ers (praktijk ondersteuner huisarts) bij de huisarts. Het actief blijven uitvoeren van de KPMG ombuigingsmaatregelen die onderdeel zijn van Transformatienota 2020-2023. Zoals eerder benoemd blijkt het in de praktijk lastig om het financieel rendement per maatregel te duiden.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 4.000.000
Uit landelijk onderzoek (voorjaar 2019) blijkt dat tot en met 2018 kosten jeugdhulp jaarlijks met 6 tot 8% zijn toegenomen in Nederland (vulumeontwikkeling Jeugdhulp). Voor Apeldoorn betekent dit een jaarlijkse toename van 3 mijloen euro aan kosten Jeugdhulp als deze trend zich in de toekomst doorzet. Door invoering van kostenbesparende maatregelen kunnen we binnen Apeldoorn de volumeontwikkeling bijsturen.
Kans (0 - 100%)	25
In de tussentijdse rapportage 2019 (juni 2019) verwachten we een financieel tekort over 2019 tussen de € 8.000.000 en € 11.000.000. De actuele prognose uit september 2019 bevestigd dat beeld. Inclusief volumegroei en indexatie stijgt het tekort naar ruim € 15 miljoen. Op basis daarvan wordt het financiële gevolg als volgt bepaald: - 50% van de maatregelen leveren niet het benodigde/geraamde rendement op: € 7,5 miljoen - volumeontwikkeling is geen 4% maar 8% in de komende jaren: - 1,5 miljoen - CAO leidt tot hogere indexatie, 1% - 1,0 miljoen Het risico profiel voor de MPB 2020-2023 wordt op basis van deze meest actuele inzichten bijgesteld naar een stuctureel tekort van € 10.000.000 op de budget Jeugdhulp. We zien dat het aantal clienten ook in 2019 blijft toenemen (is een risico voor volume totale kosten Jeugdhulp). We zien ook dat het gemiddelde kosten per client per maand in de eerste maanden van 2019 zijn gedaald. We gaan nu uit van een kans op 50% dat het risico zich volledig zal voordoen.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Licenties niet op orde
Organisatie onderdeel	Afdeling informatie	BPM: Paragraaf
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Er is onvoldoende zicht op het aantal benodigde licenties (bevoorbeeld bij krimp of groei van de organisatie alsmede bij dienstverlening aan externen).	Bij te weinig licenties dienen er extra licenties te worden aangeschaft en kunnen er boetes worden opgelegd; Bij te veel icenties betaalt de gemeente/klant ondodige kosten.	Aantal benodigde licenties monitoren. Met grote softwareleveranciers wordt gesproken over maatregelen of zijn al afspraken gemaakt. Er wordt kritisch meegekeken bij samenwerking met externe partijen.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 300.000

Kans (0 - 100%)	10

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Aansprakelijkstelling
Organisatie onderdeel	Afdeling juridische zaken	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	Er voor zorgen dat de gemeente Apeldoorn zo min mogelijk aansprakelijk wordt gesteld. Als aansprakelijkstelling toch gebeurt, de schadeclaims zorgvuldig mogelijk afhandelen, eventueel in overleg met de verzekeraar.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Handelen van de gemeente.	Er moet een schadebedrag worden uitgekeerd.	Juristen tijdig inschakelen om aansprakelijkstelling te voorkomen, maar ook om de claim goed te kunnen behandelen en verzekeringsdekking te hebben.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 62.500
De verwachting is dat 5 schade aansprakelijkheids gevallen zijn per jaar. De maximale kosten zijn € 12.500,- aan eigen risico per schade geval.
Kans (0 - 100%)	50

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Oplopende kosten (volume- en prijsontwikkeling) WMO (als gevolg van vergrijzing en inwoners zo lang mogelijk zelfstandig laten wonen)
Organisatie onderdeel	Afdeling loket sociaal	BPM: Programma 7
Portefeuillehouder	N.T. Stukker
Doelstelling	Alle burgers doen zo goed mogelijk zelfstandig, volwaardig met een aanvaardbare kwaliteit mee aan de samenleving en worden ondersteund waar nodig.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Het rijk hanteert verdeelmodellen voor de verdeling van de landelijke budgetten voor zorgtaken (WMO, lokaal, beschermd wonen en maatschappelijke opvang) over gemeenten. Deze verdeelmodellen sluiten niet altijd aan op de lokale situatie van gemeenten. Het rijk voert bij de decentralisatie van zorgtaken kortingen door op de oorspronkelijke budgetten. Die kortingen zijn nog steeds aan de orde. Ook omdat er sprake is van verschuivingen van cliënten tussen zorgwetten. Extramuralisering (GGZ, Justitie, ZVW en WlZ) leidt tot extra instroom van inwoners naar de gemeentelijke WMO. De kosten van WMO lokaal en Beschermd wonen nemen hierdoor toe. Gerechtelijke uitspraken, zoals van de Centrale Raad van Beroep, hebben gevolgen voor de uitvoering van de Wmo. Het gaat om uitspraken over huishoudelijke hulp, de mantelzorg en woningaanpassingen. Omdat de eigenbijdrage van clienten (via CAK) per 1/1/2019 niet meer inkomensafhankelijk maar wettelijk gemaximaliseerd is 17,50 per maand verwachten we dat meer inwoners een beroep zullen doen op met name huishoudelijke hulp.	Een structureel financieel tekort op de WMO moet worden gedekt uit andere budgetten binnen het zorgdomein of uit de algemene middelen.	Actieve bestuurlijke en ambtelijke lobby gericht op een toereikende rijksvergoeding en/of bijsturing op het abonnementstarief voor het zorgdomein. Lobby via VNG en G32 richting het rijk. Actieve samenwerking met andere gemeenten en zowel de lokale als regionale belangen zo duidelijk mogelijk naar voren brengen. Effectieve en efficiënte (samenwerkings)afspraken maken met regiogemeenten op het vlak van inkoop, informatievoorziening, monitoring en verantwoording. Hier versterken wij onze rol als opdrachtgever en kunnen wij met zorgaanbieders een zo goed mogelijke prijs-kwaliteit-verhouding overeenkomen. We zetten in op toezicht en handhaving bij instellingen om misbruik van middelen te voorkomen. Uitvoering van de in de MPB 2020-2023 opgenomen maatregelen ten aanzien van de WMO. Waarbij de focus ligt op het verbeteren van de toegang, het inzetten van het voorliggend veld (algemene voorzieningen) en het aanspreken van inwoners op hun eigen mogelijkheden. Beoordelen welke inwoners een beroep zouden moeten doen op de WLZ i.p.v. de WMO.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 4.000.000
We hebben te maken met oplopende kosten voor de lokale wmo (begeleiding, dagbesteding) door toename van het aantal cliënten en (dure) maatwerkvoorzieningen. Ook voor huishoudelijke hulp (schoon huis) lopen de kosten op als gevolg van het abonnementstarief per 2019. De volumegroei varieert in de verschillende onderdelen van 20 tot 60%. In de prognose houden wij er rekening mee dat deze volumegroei afvlakt naar respectievelijk 10% (schoon huis) en 5% (overige producten). Risico is dat deze percentages hoger uitvallen. Daarnaast is het risico dat de thans gehanteerde indexpercentages (2,5%) in de praktijk hoger uitvallen, met name omdat de CAO-ontwikkelingen tot hogere loonkosten. Tot slot is onderdeel van dit risico dat de opgenomen maatregelen ter demping van het tekort niet het volledig verwachte rendement opleveren (aanname, 50%)
Kans (0 - 100%)	25
Voor de lokale wmo is het risico groot dat we niet uitkomen met het bestaande budget. In het proces van doordecentralisatie van het budget voor beschermd wonen en maatschappelijke opvang is nog zoveel onzeker, dat het bepalen van een kanspercentage uitermate lastig is.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Vennootschapsbelasting
Organisatie onderdeel	Afdeling financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	duidelijkheid over evt. vpb plicht
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Door de inwerkingtreding van de Wet Modernisering Vennootschapsbelasting(VPB) per 1-1-2016 kunnen gemeenten VPB-plichtig worden voor activiteiten waarbij wordt opgetreden als ondernemer. (geldt ook voor overheidsondernemingen). De belastingdienst heeft aangegeven dat de opbrengst uit afval en reclame openbaar gebied wordt belast. Apeldoorn zal bezwaar maken tegen de aanslag. Onderzoek wordt nog gedaan naar opwekking energie. Standpunt van de gemeente was dat zij nog niet belastingplichtig is voor de VPB. De belastingdienst heeft echter aan alle gemeenten aangiftebiljetten verzonden voor 2016. Apeldoorn doet aangifte VPB vanaf 2016.	De gemeente moet VPB afdragen. Op grond van de eerste inventarisatie en externe toets is de verwachting dat er geen VPB afgedragen hoeft te worden. Er is geen budget opgenomen binnen de begroting.	opbouwen fiscaal dossier pro actief in overleg met belastingdienst over fiscaal dossier nauwgezet volgen ontwikkelingen uitwerking vpb bij duidelijkheid over evt. belastingplicht een budget ramen in MPB
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 200.000
Vooralsnog is de verwachting dat de gemeente Apeldoorn niet vpb plichtig zal worden voor de activiteiten grondbedrijf, vastgoedbedrijf, parkeren, werken voor derden, stadsbank/activerium. Het risico afval bedraagt € 10.000 en het risico reclame bedraagt € 150.000. Risico energie is niet bekend.
Kans (0 - 100%)	20

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Niet voldoen aan de AVG, inclusief datalekken
Organisatie onderdeel	Afdeling concern zaken	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Op basis van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) aantoonbaar en juist met persoonsgegevens omgaan, door het nemen van technische en organisatorische maatregelen om de kans op onrechtmatige verwerkingen en datalekken te beperken.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De gemeente Apeldoorn wordt het doelwit van externen die informatie buit maken of sabotage plegen door hacken, phising DDos aanvallen of social enginering. Verlies of onachtzaam omgaan met persoonsgegevens / informatie door medewerkers Niet of onvoldoende transparantie bieden ten aanzien van het gebruik van persoonsgegevens Het verwerken van persoonsgegevens zonder rechtmatige grondslag Het niet uitvoeren van impact analyses voor verwerkingen, waarbij dat op basis van de AVG wel verplicht is Het niet tijdig of naar behoren betrekken van privacy bij nieuwe verwerkingen, waardoor geen privacy by design plaatsvindt	De privacy van inwoners wordt geschaad, dan wel wordt er misbruik gemaakt van de verkregen persoonsgegevens Privacygevoelige gegevens komen in het bezit van niet daartoe geautoriseerde personen Negatieve publiciteit en imagoschade Dwangmaatregelen of boetes opgelegd door de toezichthouder Schadeclaims door betrokkenen Hogere kosten bij het achteraf nemen van privacy maatregelen Slechte datakwaliteit leidt tot slechtere performance van de bedrijfsvoering Datalekken leiden tot wantrouwen	We zijn compliant aan de AVG en de PDCA-cyclus is geborgd in relatie tot privacy Er is een crisisorganisatie ingericht voor beveiligingsincidenten Er is voldoende personeel dat kan adviseren over privacyvraagstukken en beheersmaatregelen, waaronder beveiliging Er zijn vastgestelde procedures voor het melden van datalekken. Die zijn concernbreed gecommuniceerd Er loopt een continu programma om medewerkers te informeren en te scholen over privacy Er loopt een continu programma om medewerkers te informeren en te scholen over informatiebeveiliging en privacy. Er is geinvesteerd in gespecialiseerd personeel Privacy oplossingen zijn geïmplementeerd en zijn concernbreed consistent en operabel
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 3.000.000
Vanuit de boetes die door de Autoriteit Persoonsgegevens tot nu toe zijn opgelegd voor een overtreding van de AVG of een datalek, is circa € 750.000 het gemiddelde boetebedrag. De financiële gevolgen kunnen echter hoger zijn, door schadeclaims die betrokkenen kunnen indienen en door benodigde herstelmaatregelen (bijvoorbeeld het informeren van de betreffende burgers, forensisch onderzoek, nemen van additionele beveiligingsmaatregelen).
Kans (0 - 100%)	25
Het maatschappelijk verantwoord omgaan met persoonsgegevens en het voorkomen van een datalek vallen onder de verantwoordelijkheid van de gehele organisatie. De kans op een overtreding of een datalek van majeure omvang is beperkt, vandaar dat hier uitgegaan wordt van 25% kans.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Omvang reserve Zwitsal
Organisatie onderdeel	Afdeling vastgoed en grond	BPM: Programma 9
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Herontwikkelen van het bedrijventerrein Zwitsal wordt herontwikkeld tot het realiseren van een Podium voor de Stad met een mix van functies op het gebied van Maken, Spelen en Beleven (en op termijn Wonen). Mede op grond van toenemende risico’s in de vastgoedexploitatie zijn in 2020 ontwikkelperspectieven opgesteld, waarbij samenwerking met derden wordt gezocht teneinde de risico’s voor de gemeente te reduceren. Op basis van deze op te stellen ontwikkelperspectieven zal ten behoeve van de vast te stellen ontwikkelstrategie in het najaar 2020 een integrale risico-analyse verricht, wellicht op de methode zoals die ook bij grondexploitaties wordt gehanteerd. Tot dan wordt het huidige risicoformat ook voor dit project op hoofdlijnen gehandhaafd.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Geen of onvoldoende marktinteresse in (integrale) aankoop van het vastgoed en de openbare ruimte Onvoldoende verhuurmogelijkheden (mismatch tussen vraag en aanbod) icm tussentijdse huuropzeggingen en/of geen huurverlengingen en hogere instandhoudingskosten vastgoed Aanbestedingsresultaten icm onvoorziene omstandigheden Geen budgettoevoeging aan de reserve voor indexering en kapitaallastenrente. Sterker faciliteren van een intensievere samenwerking tussen huurders en gebruikers, wellicht via een corporatiemodel	Bijstorten in reserve icm herziening doorontwikkeling Remehalocatie Langer instandhouden en exploiteren van vastgoed en openbare ruimte Geen budgetneutrale vastgoedexploitatie mogelijk Hogere uitname uit reserve (1) Hogere uitname uit reserve (2) Kapitaallastenrente en indexering zijn extra kostenposten die ten laste komen van de risicobuffer vanuit de kaderwijziging 2017	Versneld afstoten van gebouwen Sloop van gebouwen in combinatie met ontwikkeling van nieuwe woningen Kostenbewust sturen binnen de doelstelling van het project Daadwerkelijke uitvoering van maatregelen bezien in het licht van aanbestedingsresultaten en mogelijke goedkopere inhoudelijke keuzes maken Intensivering marktverkenning voor verhuurmogelijkheden Investeren in vastgoed met oog op verkrijgen van huurders voor leegstaande panden die nu niet goed verhuurbaar zijn; dit betreft met name de vraag naar kleinere units tegenover het huidig aanbod van grote ruimten
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 650.000
De bedragen zijn zeer indicatief. Het structurele risico kent de volgende componenten ) Bij verkoop van het de locatie exclusief openbare ruimte bedragen de kapitaallasten van de heringerichte openbare ruimte circa € 150.000 per jaar. ) Bij geen verkoop en doorzetten van de huidige situatie zullen de vastgoedbaten niet dekkend zijn voor de vastgoedlasten, plankosten en kapitaallasten openbare ruimte . Dit risico bedraagt indicatief € 500.000 per jaar. Het incidentele risico ad € 0,5 miljoen betreft de hogere projectkosten icm in een jaar niet sluitende vastgoedexploitatie. De hogere projectkosten kunnen een gevolg zijn van niet voorziene uitgaven voor bijv plankosten en/of openbare ruimte (zoals bodemsanering). De risico's zijn benaderd vanuit de budgettering van het Zwitsalproject ten behoeve van de kaderwijziging Vlijtsepark in voorjaar 2017. Dekking voor de risico's is vooralsnog de bestemmingsreserve Zwitsal. Ten opzichte van de risicokaart bij de MPB 2021-2024 betekent dit een verhoging van het structurele risico (toen geraamd op € 100.000 per jaar).
Kans (0 - 100%)	20
De kans van optreden wordt laag ingeschat gelet op de huidige actualiteit. Daarbij treden de risico's hoogstwaarschijnlijk ook niet tegelijk op. De kans van optreden van het incidentele risico van € 0,5 mio wordt als laag ingeschat. Het verkooprisico van terrein en/of opstallen is inmiddels (begin 2021) afhankelijk geworden van de huidige economische ontwikkelingen. Hierbij moet wel beschouwd worden dat bij de MPB 2020-2023 vanuit de reserve Zwitsal € 1 mio is bijgedragen aan de Algemene Reserve. Ten opzichte van de risicokaart bij de MPB 2021-2024 betekent dit een verhoging van het structurele risico (toen geraamd op € 100.000 per jaar).
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Schaarse vergunningen
Organisatie onderdeel	Afdeling omgevingsrecht en vergunningen	BPM: Programma 2
Portefeuillehouder	J. Joon
Doelstelling	Bij de verdeling van schaarse vergunningen moeten gegadigden gelijke kansen krijgen om in een transparante procedure mee te dingen naar een vergunning
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Beleidsregels zijn niet aangepast op de uitspraken van de Raad van State (zoals uitspraak van 2 november 2016) Bij de vergunningverlening wordt niet gewerkt conform de (op te stellen) beleidsregels schaarse vergunningen	Schadeclaims Nadeelcompensatie Toename juridische procedures Imagoschade	Medewerkers betrokken bij het vergunning verlenende proces instrueren Op basis van de Quickscan het beleid opstellen / aanpassen en actueel houden op het thema schaarse vergunningen Geautomatiseerd werkproces hierop aanpassen
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 1
Het financieel effect is moeilijk kwantificeerbaar (relatie met vergunningverlening leggen; omzet casino is erg hoog
Kans (0 - 100%)	15
Is afgezet tegen de andere vergunningen Wat is een schaarse vergunning? Een schaarse vergunning is een vergunning waarvan er maar één of een beperkt aantal kan worden verleend, terwijl er meer (potentiële) aanvragers zijn. Voorbeelden van (potentiële) schaarse vergunningen zijn: kansspel(automaten)vergunning, ligplaatsvergunning of een marktvergunning. Hetzelfde geldt ook voor ontheffingen. Voor schaarse vergunningen gelden bijzondere eisen waaraan het vergunningbeleid moet voldoen, te weten: - een openbare en transparante procedure waarin alle potentiële gegadigden een eerlijke kans hebben om mee te dingen naar de vergunning; - de schaarse vergunning mag niet voor onbepaalde tijd worden verleend, maar moet regelmatig opnieuw beschikbaar worden gesteld indien er sprake is van meerdere gegadigden. Dit betekent dat het gemeentelijk beleid wat betrekking heeft op schaarse vergunningstelsels niet zonder risico op juridische procedures, ongewijzigd kan blijven bestaan. Hieruit vloeit voort dat wij er goed aan doen om de schaarse vergunningen/ontheffingen te inventariseren. Vervolgens moet bezien worden of en zo, ja op welke wijze het van toepassing zijnde beleid in overeenstemming kan worden gebracht met de vigerende rechtspraak 'schaarse vergunningen'. Veiligheid en Recht heeft hiertoe het initiatief genomen en een QuickScan gemaakt van vergunning-/ontheffingstelsels die (mogelijk) als schaarse vergunningen moeten worden aangemerkt. Daarnaast zijn de eerste gesprek
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Energieneutraal in 2030
Organisatie onderdeel	Afdeling projecten, programma's en interimmanagement	BPM: Programma 4
Portefeuillehouder	M.J.P. Sandmann
Doelstelling	Gemeente Apeldoorn heeft de ambitie om Apeldoorn duurzamer en klimaatneutraal te maken (Bestuursakkoord 2018-2022). In de uitvoeringsagenda voor de komende jaren (t/m 2021) is gericht op versnelling van de energietransitie. We willen daarbij substantieel sneller gaan dan de landelijke trend (Versnelling plus). Versnelling plus koerst op een percentage energieneutraliteit van 28% in 2030. In de periode na 2021-2030 verwachten we veel van innovatie.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Voortgang m.b.t. grootschalige opwekking van duurzame energie (wind, biovergisting) loopt moeizaam (weinig acceptatie). Ook de acceptatie van grootschalige zonnevelden is een punt van aandacht. In de gebouw-gebonden omgeving spelen onrendabele business cases, onvoldoende afnemers die nodig zijn voor de uitrol van warmtenet, het falen van markt en overheid. Het aanbod van bedrijven sluit van nog onvoldoende aan bij de behoefte van particuliere woningeigenaren. Wetgeving (warmtewet, elektriciteitswet) is in beweging. Ook is er zowel landelijk als lokaal nog geen gedeeld eindbeeld over de toekomstige energievoorziening. Dialogen over de energietransitie worden lijken nog wat te weinig integraal gevoerd te worden.	Het broeikast effect en de gevolgen klimaatmaatverandering. Verder kan op termijn leveringszekerheid, veiligheid en betaalbaarheid van de energievoorziening in het geding komen.	- Landelijk is het kliamaatakkoord gesloten - In regionaal verband wordt de Regionale Energie Strategie (RES) ontwikkeld - Recent is de warmtekansenkaart ontwikkeld voor Apeldooern. Naast polits is dit een eerste stap richting de transitievisie warmte
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0
Niet gekwantificeerd
Kans (0 - 100%)	75
Impact op de doelstelling: Niet bekend. We verwachten veel van innovatie. Impact op imago: Onvoldoende zichtbare voortgang kan een negatieve impact hebben op de samenwerking met belangrijke stakeholders die juist graag met koploper werken. Toelichting vervallen: Toelichting wijziging: Toelichting nieuw:
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Nieuw afvalbeleid "recycleservice 2025"
Organisatie onderdeel	Afdeling omgevingsbeleid	BPM: Programma 4
Portefeuillehouder	M. van Vierssen
Doelstelling	Minder restafval door meer service op grondstoffen, dat is de inzet. Omgekeerd inzamelen, grondstoffen aan huis ophalen en restafval wegbrengen, is de meest logische stap om dit te bereiken.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Nog niet afgedekte risico’s zijn: extra kosten Corona, hogere verwerkingskosten recyclepleinen, nieuwe ontwikkelingen op het PMD-dossier (daling vergoeding tonnage's, Meer afvalscheiden door de inwoners van Apeldoorn maakt dat het omslagpunt in zicht komt waarbij systeem (diftar) nog houdbaar is. Op de uitkomsten van nieuwe aanbestedingen op papier (lagere opbrengst per ton) en GFT (hogere kosten per ton) hebben we weinig invloed. Aanbestedingen zijn al geweest en verwerkt. Bij niet afgedekte risico's is ook sprake van groter percentages afkeur a.g.v. nieuw protocol en nieuwe afspraken voor gemeenten financieel te gunstig (en dus ongunstig voor het verpakkend bedrijfsleven).	De wijze van uitvoering van het nieuwe inzamelen en de mate waarin we de doelstellingen ook bereiken kennen dan ook zeker een mogelijk afbreuk en daarmee imagorisico voor de gemeente. Haperingen in de uitvoering kunnen leiden tot onvrede. Er is een berekend omslagpunt (80kg) dat kosten en opbrengsten te ver uit elkaar lopen. De inkomsten uit het variabele tarief lopen te veel terug en kunnen de kosten niet meer dekken (diftarparadox). Stijging kosten voor GFT en lagere opbrengsten voor papier leiden tot hogere lasten & tarieven. De consequenties voor het PMD zijn nog niet helder. Bij het uitgangspunt van 100% kostendekking, kunnen de tarieven hierdoor verder stijgen.	We monitoren de resultaten van afvalscheiding goed. We brengen steeds de financiële aspecten in beeld en melden de financiële consequenties. Indien nodig gaan we met de raad in gesprek. De doorrekening van de financiën is in maart en in juni getoetst ten opzichte van de begroting 2020 (en verwerkt in de Turap). Deze berekening geeft aan dat de afvalbegroting per saldo conform begroting loopt. Vooralsnog is er geen aanleiding om nadelen te melden ten opzichte van de begroting. Ook is de raad van mening dat voorlopig niet wordt getornd aan de servicelevels. De voorziening afvalstoffen is leeg en voor 2020 is er een kostendekkend tarief. De ontwikkelingen in de tarieven voor GFT, papier en PMD kunnen leiden tot voor en nadelen. De doorrekening van de financiën in maart ten opzichte van de begroting 2020, is in juni geactualiseerd voor de Turap. Van deze ontwikkelingen is een inschatting gemaakt en financieel vertaald in de afvalbegroting voor 2021. We monitoren de ontwikkelingen m.b.t. de ingezamelde tonnages, prijzen in de afvalstromen en de ontwikkelingen in het PMD-dossier en zullen indien noodzakelijk informeren over de ontwikkelingen. Een optie om de lasten te verlagen, is het aanpassen van het serviceniveau. De raad is van mening dat daar voorlopig niet aan wordt getornd.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0
Afvalstoffenheffing is kostendekkend. De voorziening om fluctuaties op te vangen is leeg. Impact op de doelstelling:
Kans (0 - 100%)	25
Impact op imago: Niet halen van de doelen of slechte dienstverlening geven imagoschadevan de doelstelling. Dat geldt ook voor te hoge tarieven Toelichting vervallen: Toelichting wijziging: Toelichting nieuw:
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Bijstorting voor benodigd pensioenvermogen voor (oud)bestuurders
Organisatie onderdeel	Afdeling financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De rentetarieven zijn de afgelopen jaren zeer laag. Het benodigde pensioenvermogen wordt berekend op basis van het tarief voor waardeoverdracht dat landelijk wordt vastgesteld. Een wijziging van dit tarief heeft gevolgen voor de hoogte van het benodigde pernsioenvermogen.	Dit heeft tot gevolg dat het opgebouwd pensioenvermogen ten opzichte van het verleden minder rendeerde, wat negatief uitpakte in de vergelijking met het benodigde pensioenvermogen. Een verlaging van het rentetarief voor de waardeoverdracht leidt tot een voor de polis hoger benodigd pensioenvermogen.	Pensioenvoorziening is extern belegd. Het risico van bijstorting wordt geaccepteerd. Er zijn door ons geen maatregelen te nemen om dit risico te beinvloeden.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 400.000

Kans (0 - 100%)	50

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Gevolgen langdurige droogte
Organisatie onderdeel	Afdeling beheer en onderhoud	BPM: Programma 3
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Door langdurige droogte dreigt schade aan openbaar groen
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
-langdurige droogte / neerslagtekort	-uitval van openbaar groen (bomen, gazon, heesters) -herstelkosten -toenemende kans op brand -intrede van ziekten en plagen in het openbaar groen	extra water geven (handmatig) klimaatbestendige bomensoorten terug planten minimaal gebruik maken van 'droogte gevoelige heesters' inzaaien nieuwe grasmengsels in slechte gazons brandweer is alert op branden, gemeente deelt informatie over brandgevaar via haar kanalen kappen van bomen (in verband met de onveiligheid doordat de letterzetter zich heeft ingevreten in bomen) gecontroleerd afvoeren van hout wat is aangetast door de letterzetter water vasthouden in de openbare ruimte
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 200.000
Door klimaatverandering hebben wij te maken met langere droge periodes. Langdurige droogte tast het openbaar groen aan. Apeldoorn is een groene stad. Om ons groen te behouden zullen wij aanpassingen moeten doen in de openbare ruimte. Door de langdurige droogte lopen wij het risico dat er veel groen uitvalt. De vervangingswaarde bij uitval schatten wij in op een bedrag tussen de 200.000 en 500.000 euro waarbij wij rekening moeten houden dat een oude boom niet 1 op 1 te vervangen is door een gelijkwaardig exemplaar.
Kans (0 - 100%)	45
De kans op langdurig droge periodes is door de klimaatverandering aan het toenemen.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Groen: toename van invasieve soorten
Organisatie onderdeel	Afdeling beheer en onderhoud	BPM: Programma 3
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	ve soorten
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
op dit moment: de groei en toename van de japanse duizendknoop Japanse duizendknoop groeit nagenoeg overal langs watergangen is bestrijding van de Japanse duizendknoop met round up verboden Geen wettelijk verbod op verkoop van de Japanse duizendknoop onwetendheid tuincentra van de effecten van de japanse duizendknoop waardoor verkoop nog steeds plaatsvindt	Verdringing van inheemse flora treft ecologie en milieu, groei op ongewenste locaties schade aan infrastructuur en funderingen waardedaling gronden mogelijke claims	verstrekken van informatie (brief/website/ontwikkelen van app, etc) alle locaties in beeld brengen en monitoren lobby op verbod door tuincentra kennisontwikkeling garantie bij aannemers vragen bij het opleveren van 'groen' bestrijden door middel van stoom, stroom, afgraven, frequent maaien, verstikken, injecteren met round up, begrazen toezicht houden bij maaien
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000

Kans (0 - 100%)	75
oorten Financiële toelichting: het bestrijden van invasieve soorten in de openbare ruimte brengt de nodige problemen met zich mee. Landelijk is een zoektocht gaande hoe de bestrijding het meest efficiënt en effectief kan plaatsvinden. Veel gemeenten zijn op zoek naar de juiste methode om de japanse duizendknoop te bestrijden. Als voorbeeld heeft de gemeente Amsterdam in 2019 8 miljoen euro vrijgemaakt om de Japanse duizenknoop te lijf te gaan.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Overlastgevende soorten
Organisatie onderdeel	Afdeling beheer en onderhoud	BPM: Programma 3
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De eikenprocessierups zorgt voor overlast. De brandharen van deze rups kunnen de huid, de ogen en de luchtwegen van mensen en dieren binnendringen. Er is een tekort aan bestrijders.	Huiduitslag jeuk allergische reacties In zeldzame gevallen kan braken, duizeligheid en koorts ontstaan afzetten van bomen / wegen mogelijk een tekort aan financiële dekking om de kosten van de bestrijding te dekken maatschappelijke onrust/bezorgdheid vermijden van risicogebieden: annuleren/verplaatsen van activiteiten en evenementen	bomen preventief bespuiten nesten laten verwijderen door specialisten aansluiten op het landelijke actieplan meer diversiteit in boomsoorten bij boomvervanging aanbrengen meerjarig aanbesteden van het verwijderen van de rupsen en nesten
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 200.000
ijden van de eikenprocessierups (en mogelijk in de toekomst de dennenprocessierups) omdat deze rupsen schadelijk zijn voor de volksgezondheid. Financiële toelichting
Kans (0 - 100%)	70
Het bestrijden van de eikenprocessierups is een groot probleem geworden. 2019 staat bekend als een jaar waarin sprake was van een extreem hoge plaagdruk. Dat was in het hele land zo. De plaagdruk was dermate hoog dat de bestrijding het werk niet voldoende aankon. Dat was reden om voor 2020 een grotere inzet mogelijk te maken door zowel meer bomen preventief te bespuiten met Xentari als afspraken met de aannemer te maken over een grotere inzetbaarheid bij het verwijderen van nesten. Dit hebben we in 2021 doorgezet. Net als in 2020 was ook de plaagdruk in 2021 aanzienlijk lager dan in 2019. De dennenprocessierups komt steeds dichter bij Nederland. Ook deze rups heeft brandharen vergelijkbaar met die van de eikenprocessierups. De kans dat deze rups op termijn ook in Apeldoorn te vinden zal zijn is groot.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Nieuw verdeelmodel rijksbijdrage beschermd Wonen
Organisatie onderdeel	Afdeling beleid maatschappelijke ontwikkeling	BPM: Programma 7
Portefeuillehouder	N.T. Stukker
Doelstelling	Kinderen en jongeren groeien gezond en veilig op.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De rijksmiddelen worden nu verdeeld over gemeenten beschermd wonen op basis van het historische verdeelmodel en wordt afgebouwd naar lager budget vanuit het objectief verdeelmodel.	Als gevolg van afschaffen historische verdeling en invoering objectieve verdeling loopt Apeldoorn forse financiële risico’s.	Actieve bestuurlijke en ambtelijke lobby vanuit de VNG richting ministeries. Als gevolg van deze lobby is een invoering van objectieve verdeelmodel niet ineens per 2021 maar vanaf 2023 in een periode van 10 jaar voorgesteld. Verkennen nieuwe aanbesteding met beperkt aantal aanbieders en nieuwe productstructuur. Invoeren kostenbesparende maatregelen zoals meegenomen in het nieuwe Ontwerp Beschermd Thuis 2030 dat medio 2021 in de zes gemeenteraden is vastgesteld Het nieuwe Ontwerp Beschermd Thuis heeft betrekking op de gehele keten van zorg in de GGZ binnen de Zvw. Wlz en WMO waar Beschermd wonen een onderdeel van is.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 4.000.000
Vanaf 2022 wordt gedurende een periode van 10 jaar het historische verdeelmodel rijksbijdrage Beschermd Wonen omgebouwd naar een objectief verdeelmodel. het tekort kan in deze periode oplopen tot 20.000.000 euro nadeel voor de gemeente Apeldoorn. Voor de MPB 2020-2023 betekent dat een risico van € 2 mln in 2022 en € 4 mln. in 2023. Conform het vastgestelde kader is dat het risicobedrag waarmee in deze MPB rekening wordt gehouden.
Kans (0 - 100%)	25
Het inschatten van het % kans is gerapporteerd op 50% omdat onzeker is of het zich als gevolg van beheersmaatregelen zich zal voordoen. Het rapporteren van het % is niet objectief bepaalbaar.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Tunnel Laan van Osseveld
Organisatie onderdeel	Afdeling projecten, programma's en interimmanagement	BPM: Programma 3
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Een kleine vertraging in de bouw heeft een multiplier effect op de planning vanwege de buitendienststellingen van de trein. Vertraging (en hogere kosten) door andere en/of hogere kwaliteitseisen. Grote prijsstijgingen van matrialen op de markt, die zo groot zijn dat rederlijkerwijs niet meer verwacht kan worden dat de aannemer deze opvangt.	Er moeten extra middelen worden aangevraagd. Vertraging in uitvoering. Het project wordt duurder en de aanbesteding van de verdubbeling valt hoger uit dan verwacht.	Beheersing van het project in de projectorganisatie middels het continu actueel houden van de planning, budgetbewaking en het beheersen van risico's, door periodieke voortgangsbespreking in de overlegorganen. Hierbij worden ook de ramingen via (externe) seccond opinions getoetst. Het actief betrekken van bestuur en lijn (draagvlak). Het kritisch beoordelen van aanvullende wensen die (mogelijk) leiden tot vertraging of extra kosten, het scherp in beeld hebben welke onderlinge afhankelijkheden er zijn. Duidelijk maken wie waarvoor verantwoordelijk is. Helder communiceren met betrokkenen zodat er minder kans op onduidelijkheden zijn. Laten onderzoeken in hoeverre wij veplicht zijn eventuele prijsstijgingen te compeseren.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 3.175.000

Kans (0 - 100%)	50
onder tunnelen van de spoorwegovergang op de Laan van Osseveld en de weg verbreden naar 2 keer 2 rijbanen.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Gevolgen en aanpak Landelijk stikstof besluit (PAS)
Organisatie onderdeel	Afdeling omgevingsbeleid	BPM: Programma 9
Portefeuillehouder	J. Joon
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Op 29 mei 2019 heeft de Raad van State uitspraak gedaan over de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). De PAS mag sindsdien niet meer worden gebruikt als basis voor toestemming voor activiteiten die stikstof uitstoten.	Nog nader uit te werken	Vanuit de gemeente zijn de volgende beheersmaatregelen genomen en/of in ontwikkeling. Er is een projectleider aangesteld en een programmaorganisatie in uitvoering. Er is nauw contact met het Rijk en de Provincie Gelderland. Raad is in april 22-4 geïnformeerd over de stikstofproblematiek en aanpak. Landelijk beschikt men over aan nationale stikstofbank waar rijksprojecten en woningbouwprojecten een beroep op kunnen doen. Binnen de bestaande toestemmingsverlening bestaand er mogelijkheden om tot een adequate oplossing te komen. Momenteel wordt er gewerkt aan een inventarisatie naar een eventuele stikstofproblematiek op dit moment en welke stikstofbehoefte Apeldoorn nodig heeft om de toekomstige ambitie waar te maken. Vanuit de provincie wordt samen met gemeente en grondeigenaren hard gewerkt aan de natuurherstel. Projectleider aangesteld en programmaorganisatie in uitvoering Gebiedsgerichte aanpak (Uddel en IJsselvallei) Opstellen beleid intensieve veehouderijen De landelijke en provinciale ontwikkelingen op gebied van bronmaatregelen, toestemmingsverleningen (vergunningen) en stikstofbanken worden nauw gevolgd Inventarisatie uitgevoerd naar de huidige stikstofproblematiek in Apeldoor Inventarisatie uitgevoerd naar de stikstofbehoefte Apeldoorn 2040. Betreft de benodigde ruimte voor projecten op gebied van o.a. wonen, werken en mobiliteit Juridisch extern advies gevraagd voor het aankopen van stikstof Verkenningen uitgevoerd voor het formuleren van een aankoopbeleid van stikstof
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0

Kans (0 - 100%)	25

Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Ontwikkeling Woldhuis 13
Organisatie onderdeel	Afdeling vastgoed en grond	BPM: Programma 3
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Het realiseren van een “hart” voor landgoed Woudhuis wat aantrekkelijk is voor inwoners om naar toe te gaan voor ontmoeten, bewegen en natuurbeleving en met gerenoveerde/gerestaureerde panden die een goed rendement opleveren. De ambitie is om bij deze ontwikkeling duurzaamheid en inclusief werken (met inzet van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt) een plek te geven. ‘s Heerenloo, Onderwijsspecialisten, IVN en Natuurmonumenten hebben samen de coöperatie Campus Woudhuis opgericht met als doelen het bieden van werk “voor iedereen” en het ontwikkelen van kennis over inclusief ondernemen. IVN huurt Woldhuis 11 en voor Woldhuis 13 is Campus Woudhuis de beoogd huurder. Inmiddels is de Campus Woudhuis niet meer de beoogd huurder. Na de verbouwing van het casco zal een onderzocht worden welke huurder het beste past voor dit pand. De opgave van dit project: het herbestemmen, restaureren en verhuren van de monumentale boerderij Woldhuis 13. Met de beschikbare financiële middelen als kader is de uitdaging om zoveel mogelijk duurzaam en inclusief te werk te gaan.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
a) Bestemming nu agrarisch, moet lichte horeca, kantoren en maatschappelijk worden b) De verhuring kent een ander fiscaal regime c) Geen interesse in het huren van de locatie of tegen een lagere huurprijs dan nu aangehouden	a) (Tijdelijk) leegstand, geen dekking voor de gedane investering, geen verhoogde aantrekkelijkheid van het landgoed b) Beoogd gebruik niet haalbaar, waardoor geen huurder te vinden en geen huurinkomsten zijn te genereren c) Extra projectkosten in de vorm van niet verrekenbare BTW, die niet volledig gedekt worden door aanpassing van de huurprijs	Nauw overleg met Provincie teneinde subsidievoorwaarden zo gunstig mogelijk te laten uitvallen Bestemmingsplan door te zetten, bewoners in het gebied te blijven informeren en gebruik te maken van de in de gemeente al lopende projecten om extern te salderen als het gaat om stikstof. Het zoeken van een huurder snel in gang zetten na instemming van de raad en hiervoor zoveel mogelijk (social)media kanalen gebruiken, naast de hulp van een makelaarskantoor.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 650.000
Het risicobedrag betreft de teruggave van de reeds beschikte provinciale subsidie (€ 250.000) en een ander fiscaal regime qua verhuur (€ 400.000). De kapitaallasten van het risicobedrag bedragen circa € 35.000 per jaar. Indien geen of tijdelijk geen verhuur kan plaatsvinden na realisatie van de renovatie bedraagt dit nadeel € 65.000 per jaar.
Kans (0 - 100%)	25
Wanneer tijdig (medio april 2022) gestart kan worden met de renovatie, is voor het vinden van een passende huurder een half jaar beschikbaar. Dat lijkt realistisch, maar zal ook afhangen van de op dat moment geldende maatregelen omtrent Covid-19: is er voldoende positief sentiment is in deze bedrijfstak om een nieuwe locatie op te zetten ?
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Financieel effect COVID-19
Organisatie onderdeel	Afdeling financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Alle burgers doen zo goed mogelijk zelfstandig, volwaardig met een aanvaardbare kwaliteit mee aan de samenleving en worden ondersteund waar nodig. Aantrekkelijk en duurzaam leefklimaat. Gezonde gemeentefinanciën.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
- de effecten van Covid- 19 raken de samenleving in de volle breedte. De gemeente zal steun- en herstelmaatregelen moeten nemen om deze effecten te verzachten.	- er is aandacht nodig voor mentaal welzijn van bijv. jongeren en ouderen - De covid pandemie zorgt bij een aantal sectoren (bijv. horeca, evenementen) voor financiele problemen - minder belastinginkomsten (bijv. parkeerinkomsten) - aanpassingen nodig van werkplekken en faciliteiten - toenemende zorgkosten en kosten voor armoedebestrijding - aanpassingen in de openbare ruimte en toezicht - minder omzet en andere knelpunten bij verbonden partijen	- Crisimanagement organiseren om verspreiding van het virus te voorkomen - Steunmaatregelen nemen financieel en facilitair in kader van "Doorkijk Corona" - Lobby voor steunmaatregelen van Rijk en Provincie - KOsten en minder inkomsten a.g.v. Corona monitoren; ieder kwartaal quick scan Corona - Reserve instellen ter dekking extra kosten, kosten van steunmaatregelen en gederfde inkomsten a.g.v. Corona - Waar mogelijk investeringen doen en faciliteren, die leiden tot meer werkgelegenheid. - Extra inzetten op participatie en omscholing - Aanpassingen in de openbare ruimte en met name de binnenstad - Aanpassingen in het gemeentehuis - verbonden partijen faciliteren, zodat zij zoveel mogelijk gebruik kunnen maken van steunmaatregelen (oa sport, buurthuizen en cultuur)
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 1.000.000
De coronacrisis heeft een grote impact op de samenleving en op de gemeente. De gemeente heeft in 2020 steun van het Rijk en van de Provincie ontvangen als compensatie voor extra kosten en minder inkomsten. Met deze budgetten heeft de gemeente in 2020 maatregelen genomen om de effecten van de crisis te dempen. Ook in 2021 is budget van het Rijk beschikbaar en zullen steunmaatregelen ter overbrugging en herstel een vervolg krijgen. Om grip te houden op de financiële gevolgen voor de gemeente wordt de financiële impact per kwartaal in beeld gebracht en zal een reserve COVID 19 gevormd worden om de kosten van COVID- maatregelen te dekken. Nu gebleken is dat de extra kosten en minder inkomsten van Corona in 2020 binnen de begroting en met steun van het Rijk gedekt konden worden hebben we de financiële impact van het risico Corona naar beneden bijgesteld. Tevens heeft het Rijk toegezegd dat ook de gederfde inkomsten 2021 van de gemeenten door het Rijk worden gecompenseerd. De onzekerheid over het verloop van de crisis blijft echter groot. De inschatting van het financiële effect 2021 en verder is gebaseerd op de tweede corona quickscan 2021, zoals opgenomen in de Turap 2021.
Kans (0 - 100%)	25
De kans op effecten met grote financiële impact is kleiner geworden.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Koninklijk Veluwe
Organisatie onderdeel	Afdeling Vitaal ondernemend Apeldoorn	BPM: Programma 9
Portefeuillehouder	van Vierssen
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
		Zie bijlage in excel per gebeurtenis
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0

Kans (0 - 100%)	20
1. Ondernemers stimuleren tot het ontwikkelen van een duurzaam aanbod dat past binnen de vastgestelde kaders binnen het project. 2. Het aantrekken van nieuwe toeristische doelgroepen ‘Paul’ en ‘Nora’ in de schouderseizoenen. 3. De toeristen langer binden aan de regio. 4. De Veluwe op de kaart zetten als plaats die aantrekkelijk is om te verblijven en waar inwoners trots op zijn. 5. Een fundament neerzetten voor de toekomst wat ondernemers verder kunnen uitbouwen om de nieuwe doelgroep te blijven aantrekken. Financiele toelichting: Kans oelichting:
Impact op de doelstelling
Impact op de image

Nog te verwachten extra rijksvergoeding en/of nog om te buigen in de MPB
Organisatie onderdeel	Afdeling financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Het verschil is zodanig dat de gemeente op korte termijn onvoldoende kan ombuigen, waardoor tijdelijk de AR het verschil moet opvangen. Herverdeling gemeentefonds valt lager uit dan verwacht.	Gevolg is een niet sluitende begroting, waardoor een beroep moet worden gedaan op de AR.	- Monitoren ontwikkelingen herverdeling gemeentefonds - Jaarlijks tenminste de 1e jaarschijf van de begroting sluitend maken - Tijdig onderzoeken van mogelijke ombuigingen
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 10.000.000

Kans (0 - 100%)	25

Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Continuïteit dienstverlening
Organisatie onderdeel	Afdeling concern zaken	BPM: Paragraaf
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Niet tijdige of onvoldoende opschaling in crisissituaties	Burgers en bedrijven krijgen niet wat ze op dat moment wel nodig hebben (uitkering of voorziening)	Beschikbaar zijn van adequate procedures in crisissituaties Training van betrokken medewerkers Regelmatig testen van de procedures
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 3.500.000

Kans (0 - 100%)	10
eren van diensten aan burgers en bedrijven -Risicobedrag bestaat uit eventuele gevolgschade van het uit de lucht zijn -Het percentage is laag ingestoken omdat het risico een grote calamiteit beschrijft. De kans dat een uitval zich met die impact voordoet is niet groot.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Beperkt absorptievermogen organisatie bij digitalisering van processen
Organisatie onderdeel	Afdeling informatie	BPM: Paragraaf
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Onvoldoende digitale vaardigheden bij de medewerkers Procesmanagement is op bepaalde plekken in de organisatie nog onvoldoende ontwikkeld Onvoldoende capaciteit om nieuwe ontwikkelingen in de organisatie te kunnen implementeren	Processen zijn van onvoldoende kwaliteitsniveau en worden steeds minder efficiënt	Continu investeren in medewerkers Verder ontwikkelen procesmanagement Eisen stellen aan organisatieonderdelen voordat tot implementatie nieuw IT-middel wordt overgegaan Borgen dat middelen en capaciteit voldoende aanwezig zijn voordat tot implementatie van it middelen wordt over gegaan.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0

Kans (0 - 100%)	25
eren van informatie- en IT diensten afgestemd op de bedrijfseisen
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Zwembad Noord Oost
Organisatie onderdeel	Afdeling Vitaal ondernemend Apeldoorn	BPM: Programma 8
Portefeuillehouder	N.T. Stukker
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Door vertraging in de ontwikkeling van het nieuwe zwembad neemt het veiligheidsrisico toe.	Open houden van het zwembad kan tot hoge kosten van noodzakelijk onderhoud leiden. In het uiterste geval zal het bad eerder moeten sluiten, voordat het nieuwe zwembad is opgeleverd. Dat kan weer leiden tot een verlies aan bezoekers.	Door regelmatig een bouwkundige en installatietechnische inspectie uit te laten voeren, houden we zicht op de staat van het zwembad. Indien nodig kunnen we tijdig maatregelen treffen.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0

Kans (0 - 100%)	50

Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Omnizorg
Organisatie onderdeel	Afdeling vastgoed en grond	BPM: Programma 7
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen

Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0

Kans (0 - 100%)	50

Impact op de doelstelling
Impact op de image

Vastgoed overall
Organisatie onderdeel	Afdeling vastgoed en grond	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen

Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0

Kans (0 - 100%)	50

Impact op de doelstelling
Impact op de image

Sanering kavel Holthuis/Geurtsweg
Organisatie onderdeel	Afdeling vastgoed en grond	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen

Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0

Kans (0 - 100%)	75

Impact op de doelstelling
Impact op de image

Brandveiligheid Huis voor Schoone Kunsten
Organisatie onderdeel	Afdeling vastgoed en grond	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen

Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0

Kans (0 - 100%)	90

Impact op de doelstelling
Impact op de image

Geslaagde hackaanval (ransomware)
Organisatie onderdeel	Afdeling concern zaken	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De gemeente Apeldooorn wordt het doelwit van externen die een geslaagde hackaanval uitvoeren op de IT-dienstverlening van de gemeente.	De IT-dienstverlening is niet beschikbaar en de dienstverlening aan inwoners, bedrijfven en organisaties komt daardoor grotendeels stil te liggen Vertrouwelijke informatie/persoonsgegevens komen in het bezit van niet daartoe geautoriseerde personen. Wanneer de hackaanval ook de dienstverlening in de openbare tuimte raakt (bijvoorbeeld iVRIs, gemalen) kan dit tot verstoringen in de openbare ruimte leiden De handhaving i.r.t. openbare orde en veiligheid kan in gevaar komen , doordat informatie niet beschikbaar is. Uikeringen kunnen niet uitbetaald worden aan inwoners Aangiften van geboorte en overlijden kunnen niet plaatsvinden	We zijn compliant aan de BIO en de PDCA cyclus is geborgd in relatie tot informatiebeveiliging
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 3.900.000

Kans (0 - 100%)	5
nemen va passende technische en organisatorische maatregleen om de kand op een geslaagde hackaanval (ransomware) te beperken en het nemen van voldoende preventieve maatregelene om na een geslaagde aanval de dienstverlening te kunnen herstellen binnen de daar daavoor afgesproken termijn. Financiele toelichting Een geslaagde ransomwaare aanval brengt veel werkzaamheden mee om de geraakte IR-dienstverlening weer te herstellen. Bijvoorbeeld forensisch onderzoek, inhuur externe expertise, aanschaf nieuwe IT-middelen, inrichten wassstraat, nemen van additionele beveiligingsmaatregelen, extra communicatie richting oers ca. Bedrag is een geactualiseerde schatting gebaseerd op de kosten na 1 jaar van de gemeente Hof van Twente heeft gemaakt na een geslaagde ransomware aanval daar in december 2020 Kan toelichting De kan op een data lek van majeure omvang is beperkt. Vandaar dat hier uitgegaan worden van 5%.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Deze pagina is gebouwd op 05/24/2022 18:07:57 met de export van 05/24/2022 15:56:14