Lessons learned | Jaarverslag 2021

	Verbindingen in en met het veiligheidsdomein De ontwikkelingen in het veiligheidsdomein gaan snel. Nieuwe veiligheidsproblemen dienen zich aan en de verbinding van veiligheidsaspecten met leefbaarheidsaspecten en zorgaspecten neemt toe. Dit maakt dat we die relatie ook in onze organisatie beter moeten aanbrengen. Elke dag leren we in dat opzicht bij. In het bijzonder het werken in de coronacrisisorganisatie heeft ervoor gezorgd dat de verschillende domeinen intensief met elkaar zijn gaan samenwerken. Niet alleen op ambtelijk niveau, maar ook op bestuurlijk niveau. Ook krijgen we door onze aanpak van ondermijning steeds meer zicht op nieuwe vormen van criminaliteit. Te denken is aan de verwevenheid van de handel in drugs met andere legale dan wel illegale activiteiten. Of van zorgaanbieders die met crimineel geld zich in de vastgoedsector mengen. Voor deze laatste sector geldt dat het gaat om de fraude die plaatsvindt in combinatie met andere criminele activiteiten en dat dit linksom of rechtsom kwetsbare burgers tot slachtoffer maakt. Verder vraagt de omgevingsvisie in het kader van de omgevingswet om in ontwerpfases nadrukkelijker het aspect veiligheid te betrekken. Dit is nodig omdat de gemeente een gezonde en veilige fysieke leefomgeving biedt aan haar inwoners. In het ruimtelijke ordeningsproces willen we al in een vroeg stadium nog nadrukkelijker veiligheidsaspecten meenemen in de integrale afwegingen die worden gemaakt in een omgevingsplan. De gemeente betrekt hiervoor de regionale diensten (veiligheidsregio en omgevingsdienst) bij ruimtelijke ontwikkelingen. Op die manier kan al in de ontwerpfase met aspecten van fysieke veiligheid, en het effect ervan op de sociale veiligheid, rekening worden gehouden. Tot slot noemen we hier de verbinding met Apeldoorn als stad van safety en security en het Centrum voor Veiligheid en Digitalisering. Aanpak van ondermijning Voor wat betreft het veiligheidsthema aanpak van ondermijning en georganiseerde criminaliteit staan we aan het begin van een inhaalslag. Om dit mogelijk te maken is via de MPB extra geld gevraagd. We zien namelijk een ontwikkeling in het veiligheidsdomein waar we mee aan de slag moeten. Ontwikkelingen die vragen om andersoortig en nog ‘slimmer’ werken. Dankzij bijvoorbeeld nieuwe technologie ë n weten criminelen steeds nieuwe manieren te vinden om hun slag te slaan. Daarbij maken zij gebruik van legale structuren voor hun illegale handel. Ook zijn gebieden die al de nodige problemen kennen (zoals kwetsbare wijken, voormalige vakantieparken of bepaalde bedrijventerreinen), steeds vaker een voedingsbodem voor criminaliteit. Dit maakt het niet alleen een criminaliteitsvraagstuk maar ook een sociaal maatschappelijk probleem. Bovendien is door de coronacrisis digitale criminaliteit aanzienlijk toegenomen. Informatie gestuurde gemeentelijke veiligheidsaanpak Deze en andere vormen van criminaliteit vragen om meer strategische denk- en ontwikkelkracht. Omdat de aanpak anders is dan bij de meer traditionele vormen van criminaliteit, gaat het ook om het sneller en met meer man/vrouwkracht ontwikkelen van een adequate aanpak door het bij elkaar brengen van (on)gestructureerde informatie. Die informatie gaat dan verder het gemeentelijk intelligence proces in. Dit betekent grofweg het duiden van die informatie en het leggen dan andere dan de bestaande verbanden binnen en buiten onze organisatie. Hiervoor is behoefte aan meer en diepgaandere analyses en op onderdelen op meer samenwerking. Bijvoorbeeld meer samenwerking op basis van eigen bronnen, van partners, signalen van burgers, regionale en landelijke bronnen of gegevens in eigen beheer. Versterking hebben we ook nodig om onze eigen ‘verwevenheid’ beter te cre ë ren en iedere netwerkpartner maximaal in te kunnen zetten. Centrum voor veiligheid en digitalisering Wat ons verder gaat helpen in de aanpak van ondermijning, maar ook om Apeldoorn veilig te houden, is de samenwerking met het centrum voor Veiligheid en Digitalisering. Dit centrum is uniek voor Nederland. Het bundelt de krachten rondom veiligheid en digitalisering met de Koninklijke Marechaussee, de Politieacademie, Universiteit Twente, hogeschool Saxion, Aventus, de gemeente Apeldoorn en Apeldoornse bedrijven. Daarmee vormt dit centrum een unieke samenwerking op het gebied van onderwijs, onderzoek en de werkpraktijk. In dit kenniscentrum wordt gewerkt met de nieuwste forensische digitale opsporingstechnieken en digitale aanpak van ondermijning. Maar ook medewerkers van maatschappelijke organisaties en bedrijven kunnen er op maat gesneden onderwijstrajecten volgen op het terrein van cyber security en cyber crime.

Verbindingen in en met het veiligheidsdomein
De ontwikkelingen in het veiligheidsdomein gaan snel. Nieuwe veiligheidsproblemen dienen zich aan en de verbinding van veiligheidsaspecten met leefbaarheidsaspecten en zorgaspecten neemt toe. Dit maakt dat we die relatie ook in onze organisatie beter moeten aanbrengen. Elke dag leren we in dat opzicht bij. In het bijzonder het werken in de coronacrisisorganisatie heeft ervoor gezorgd dat de verschillende domeinen intensief met elkaar zijn gaan samenwerken. Niet alleen op ambtelijk niveau, maar ook op bestuurlijk niveau.
Ook krijgen we door onze aanpak van ondermijning steeds meer zicht op nieuwe vormen van criminaliteit. Te denken is aan de verwevenheid van de handel in drugs met andere legale dan wel illegale activiteiten. Of van zorgaanbieders die met crimineel geld zich in de vastgoedsector mengen. Voor deze laatste sector geldt dat het gaat om de fraude die plaatsvindt in combinatie met andere criminele activiteiten en dat dit linksom of rechtsom kwetsbare burgers tot slachtoffer maakt. Verder vraagt de omgevingsvisie in het kader van de omgevingswet om in ontwerpfases nadrukkelijker het aspect veiligheid te betrekken. Dit is nodig omdat de gemeente een gezonde en veilige fysieke leefomgeving biedt aan haar inwoners. In het ruimtelijke ordeningsproces willen we al in een vroeg stadium nog nadrukkelijker veiligheidsaspecten meenemen in de integrale afwegingen die worden gemaakt in een omgevingsplan. De gemeente betrekt hiervoor de regionale diensten (veiligheidsregio en omgevingsdienst) bij ruimtelijke ontwikkelingen. Op die manier kan al in de ontwerpfase met aspecten van fysieke veiligheid, en het effect ervan op de sociale veiligheid, rekening worden gehouden. Tot slot noemen we hier de verbinding met Apeldoorn als stad van safety en security en het Centrum voor Veiligheid en Digitalisering.

Aanpak van ondermijning
Voor wat betreft het veiligheidsthema aanpak van ondermijning en georganiseerde criminaliteit staan we aan het begin van een inhaalslag. Om dit mogelijk te maken is via de MPB extra geld gevraagd. We zien namelijk een ontwikkeling in het veiligheidsdomein waar we mee aan de slag moeten. Ontwikkelingen die vragen om andersoortig en nog ‘slimmer’ werken. Dankzij bijvoorbeeld nieuwe technologie ë n weten criminelen steeds nieuwe manieren te vinden om hun slag te slaan. Daarbij maken zij gebruik van legale structuren voor hun illegale handel. Ook zijn gebieden die al de nodige problemen kennen (zoals kwetsbare wijken, voormalige vakantieparken of bepaalde bedrijventerreinen), steeds vaker een voedingsbodem voor criminaliteit. Dit maakt het niet alleen een criminaliteitsvraagstuk maar ook een sociaal maatschappelijk probleem. Bovendien is door de coronacrisis digitale criminaliteit aanzienlijk toegenomen.

Informatie gestuurde gemeentelijke veiligheidsaanpak
Deze en andere vormen van criminaliteit vragen om meer strategische denk- en ontwikkelkracht. Omdat de aanpak anders is dan bij de meer traditionele vormen van criminaliteit, gaat het ook om het sneller en met meer man/vrouwkracht ontwikkelen van een adequate aanpak door het bij elkaar brengen van (on)gestructureerde informatie. Die informatie gaat dan verder het gemeentelijk intelligence proces in. Dit betekent grofweg het duiden van die informatie en het leggen dan andere dan de bestaande verbanden binnen en buiten onze organisatie. Hiervoor is behoefte aan meer en diepgaandere analyses en op onderdelen op meer samenwerking. Bijvoorbeeld meer samenwerking op basis van eigen bronnen, van partners, signalen van burgers, regionale en landelijke bronnen of gegevens in eigen beheer.
Versterking hebben we ook nodig om onze eigen ‘verwevenheid’ beter te cre ë ren en iedere netwerkpartner maximaal in te kunnen zetten.

Centrum voor veiligheid en digitalisering
Wat ons verder gaat helpen in de aanpak van ondermijning, maar ook om Apeldoorn veilig te houden, is de samenwerking met het centrum voor Veiligheid en Digitalisering. Dit centrum is uniek voor Nederland. Het bundelt de krachten rondom veiligheid en digitalisering met de Koninklijke Marechaussee, de Politieacademie, Universiteit Twente, hogeschool Saxion, Aventus, de gemeente Apeldoorn en Apeldoornse bedrijven. Daarmee vormt dit centrum een unieke samenwerking op het gebied van onderwijs, onderzoek en de werkpraktijk.
In dit kenniscentrum wordt gewerkt met de nieuwste forensische digitale opsporingstechnieken en digitale aanpak van ondermijning.
Maar ook medewerkers van maatschappelijke organisaties en bedrijven kunnen er op maat gesneden onderwijstrajecten volgen op het terrein van cyber security en cyber crime.